پایگاه دانش فقرپژوهی

مجموعه گزارش‌های پایش فقر ۱. پایش فقر در سال ۱۳۹۹

گزارش پیش رو اولین مجموعه از سلسله گزارشات پایش فقر معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با همکاری مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و مرکز آمار ایران است که تلاش شده با بهره‌گیری از حداکثر ظرفیت آماری ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های چندبعدی ۴. فقر استفاده از خدمات مالی در ایران (با تأکید بر شمول مالی)

ارتباط مفهوم فقر و بخش مالی در کلیدواژه‌ای با عنوان شمول مالی قابل رصد است که به صورت خلاصه سهم افراد و بنگاه‌ها در استفاده از خدمات مالی تعریف می‌شود. این مفهوم از اوایل قرن ۲۰۰۰ اهمیت پیدا کرده و ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های فقر چندبعدی ۳. فقر بهداشت و سلامت در ایران

تصویر عمومی از فقر، تصویری از شخصی است که غذای کافی برای خوردن ندارد، در یک خانه محقر زندگی می‌کند یا اصلا خانه‌ای ندارد، یا افرادی که توانایی خرید کالاها و خدمات معمولی را ندارند. این تصور از فقر تصویر ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های فقر چندبعدی ۲. فقر آموزشی در ایران

فقر به طور متعارف از نظر فقر درآمدی -یعنی تعداد افراد زیر خط فقر- تعریف و به روش‌های مختلف – عمدتا از نظر ناکافی بودن درآمد برای تهیه حداقل سطح کالری – اندازه‌گیری می‌شود. در ادبیات، شاخص‌هایی ساخته شده است ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های فقر چندبعدی ۱. فقر مسکن

پدیده فقر مسکن یک موضوع تک بعدی نیست، بلکه طیف وسیعی از ناامنی و محرومیت در حوزه مسکن را شامل می‌شود. بررسی فقر مسکن بدین جهت حائز اهمیت است که افزایش فشار هزینه‌های تأمین مسکن موجب کاهش سایر هزینه‌های زندگی ... ادامه مطلب

تحلیل مقایسه‌ای فقر غذایی قبل و بعد از هدفمندی یارانه‌ها در جامعه روستایی استان فارس

این پژوهش به مقایسه فقر غذایی در قبل و بعد از هدفمندی یارانه‌ها در جامعه روستایی استان فارس پرداخته است. داده‌های مورداستفاده مربوط به طرح هزینه-درآمد خانوارهای روستایی استان فارس در سال‌های ۱۳۸۷، ۱۳۸۹، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۳ است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل ... ادامه مطلب

بررسی اقتصادی فقر و نابرابری درآمدی در مناطق پسته‌کاری استان کرمان

توزیع نابرابر درآمد ازلحاظ عدالت اجتماعی نامطلوب است. نابرابری درآمدی تنها بخشی از نابرابری‌های وسیع اجتماعی در کشورهای در حال گذار است. یکی از مهم‌ترین معیارهای توسعه اقتصادی، توزیع مناسب و متعادل درآمد است. تحقیق حاضر به بررسی وضعیت فقر ... ادامه مطلب

بررسی اثربخشی صندوق‌های اعتباری خرد در کاهش فقر، ایجاد درآمد و اشتغال در استان کرمان

در سه دهه‌ی اخیر، تأمین مالی خرد به‌عنوان راهکاری مناسب جهت مقابله با فقر روستاییان مطرح‌شده و برخی کشورها در این زمینه به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند. اهمیت این دستاورد به‌گونه‌ای بوده که بانک جهانی سال ۲۰۰۵ را سال ” ... ادامه مطلب

ارزیابی فقر اقتصادی در زندگی عشایری و راه‌های برون‌رفت از آن در استان فارس

این مطالعه به‌منظور ارزیابی وضعیت فقر اقتصادی کوچندگان و ارزیابی نحوه مدیریت فعلی ارائه خدمات به این جامعه انجام گردیده است. در این مطالعه ابتدا به بررسی توصیفی از شاخص‌های اقتصادی و جمعیتی عشایر در دو گروه اسکان‌یافته و کوچ‌رو ... ادامه مطلب

اثر تأمین مالی به روش PAYG و خصوصی‌سازی تأمین اجتماعی بر تشدید فقر

امروزه، دو نوع از رایج‌ترین انواع نظام‌های ملی مستمری بازنشستگی وجود دارد: برنامه‌های عمومی با | مزایای معین که با روشی، مشابه نظام توازن درآمد با هزینه، تأمین اعتبار می‌شود و برنامه‌های خصوصی اجباری مبتنی بر حق بیمه معین که ... ادامه مطلب

شدت تحریم‌ها و فقر در ایران: لزوم لغو تحریم‌ها از منظر حقوق بشر

این مقاله در سی و یکمین شماره فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی منتشر شده است. هدف این مقاله بررسی تأثیر شدت تحریم‌ها بر فقر در اقتصاد ایران در بازه زمانی سال‌های ۱۳۶۴ تا ۱۳۹۲ است. از دیگر اهداف این پژوهش، ... ادامه مطلب

تحلیلی برکنش‌های متقابل فقر، توزیع درآمد و تخریب محیط‌زیست

در آستانه دهه دوم هزاره سوم، فقر، نابرابری و تخریب روزافزون محیط‌زیست به‌عنوان مهم‌ترین چالش‌های جامعه بشری خودنمایی می‌کند و بسیاری از دولت‌های ملی و نهارهای بین‌المللی را به چالش فراخوانده است. هرچند سران کشورهای مختلف جهان طی دهه‌های گذشته، ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های اسناد پشتیبان تدوین برنامه هفتم توسعه در حوزه رفاه و تأمین اجتماعی ۳. تصویر ابعاد فقر در ایران

با توجه به تعاریف مختلفی که از پدیده فقر وجود دارد، شاخص‌های آن نیز می‌توانند با هم متفاوت باشند. بیشتر تعاریف در حوزه فقر، داشتن درآمدی کمتر از مقدار مشخص را معیار فقر در نظر می‌گیرند و از بررسی سایر ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های فقر، برابری و تعارض منافع ۵. فقر و نابرابری در حوزه بهداشت و سلامت

عدالت در سلامت و داشتن دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی با قیمت مناسب، عامل مهمی در افزایش سلامت جامعه و از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه هر کشور محسوب می‌شود. کشورهای توسعه‌یافته‌تر همواره کوشیده‌اند سطح سلامت جامعه را افزایش بدهند که ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های فقر، برابری و تعارض منافع ۴. بررسی وضعیت فقر انرژی، ناکارایی در تخصیص منابع و عوامل اثرگذار

در اقتصاد، فقر به محرومیت از رفاه تعریف شده است. رفاه برحسب مطلوبیت مشخص می‌شود و تابع مطلوبیت بر اساس مصرف کالاها و خدمات تعریف می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، تابع مطلوبیت، ترجیحات افراد را درباره سبدهای مختلف کالاها و خدمات مشخص می‌کند. ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های فقر، برابری و تعارض منافع ۳. فقر و نابرابری در دسترسی به زیرساخت‌ها: مسکن

با توجه به تنوع نیازهای بشر، فقر از جنبه‌های مختلفی درخور بررسی است. فقر مسکن یا فقر سرپناه یکی از این جنبه‌ها به شمار می‌رود. فقر سرپناه خود درون مفهوم گسترده‌تری با نام «ناامنی مسکن» قرار می‌گیرد. با توجه به ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های فقر، برابری و تعارض منافع ۲. فقر و نابرابری در آموزش وپرورش

سخن گفتن از نابرابری و فقر، لاجرم، ما را متوجه مفهوم «عدالت» می‌کند. عدالت یکی از مهم‌ترین مفاهیم نظری برای سامان بخشی به زندگی فردی و اجتماعی بوده است و تعابیر مختلفی درباره آن وجود دارد. در این مجال، بدون ... ادامه مطلب

مجموعه گزارش‌های فقر، برابری و تعارض منافع ۱. تبیین و تحلیل فقر و نابرابری در بخش مالی

با توجه به اینکه نابرابری در بخش مالی و بازار پول در شاخص‌های متعارف اندازه‌گیری فقر چندبعدی تعریف نشده است، می‌توان از شاخص‌های توسعه مالی و توزیع این شاخص‌ها در دهک‌های مختلف یا مناطق مختلف استفاده کرد؛ اما پیش‌ازاین، باید ... ادامه مطلب

سند راهبرد کاهش فقر پاکستان

سند راهبرد کاهش فقر ۱ (PRSP-I) با فراهم کردن چارچوب سیاستی گسترده، نقشه راه شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی و کاهش فقر در پاکستان را مشخص می‌کند. این راهبرد حول چهار محور می‌چرخد که عبارت‌اند از: ۱. شتاب بخشی به ... ادامه مطلب

اندازه‌گیری وسعت و اجزای فقر با روش فقر چندبعدی

مقاله حاضر یک روش جدید برای اندازه‌گیری فقر کودکان را ارائه می‌دهد. روش آلکایر و فوستر (AF) ارائه‌شده در این مقاله از طریق محاسبه فقر کودکان قصد دارد به این سؤال که «چه کسی فقیر است؟» پاسخ دهد. برای شناسایی ... ادامه مطلب

مشارکت اجتماعات محلی در شناسایی فقرا

دولت‌ها در سراسر جهان خواستار هدف‌گذاری برنامه‌های اجتماعی چتر یا تور ایمنی برای فقرا می‌باشند. یکی از چالش‌های پیش روی کشورهای درحال‌توسعه، شناسایی صحیح خانوارهای فقیر بدون در دست داشتن اطلاعات موثق در خصوص وضعیت درآمدی آن‌ها است، چراکه بسیاری ... ادامه مطلب

مزد حداقلی و بازتولید فقر؛ گزارش تحلیلی درباره افزایش دستمزد سال ۹۸

دامنه اعتصابات و اعتراضات کارگری در سال ۱۳۹۶ به لحاظ کمی ابعادی وسیع‌تر از سال‌های قبل‌تر داشت و این اعتراضات در سال ۱۳۹۷ هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی از سال ۹۶ هم گسترده‌تر بوده است. بخشی ... ادامه مطلب

راه‌حل‌های قرآنی مشکلات اجتماعی (مسئله فقر به‌عنوان یک الگو)

تردیدی نیست که قرآن کتاب ابدی خداوند برای هدایت همه بشریت است و همچنین قانون اساسی مسلمانان بود که زندگی جامعه بشری را به‌طورکلی و جامعه اسلامی را به‌طور خاص سازمان‌دهی کند. قرآن کریم قوانینی آورده است که زندگی فرد ... ادامه مطلب