قابلیتها و داراییهای اقشار فقیر
زنان و مردان فقیر به طیفی از داراییها و قابلیتها برای افزایش رفاه و امنیت خود و همچنین اعتماد بهنفس نیاز دارند، تا بتوانند با گروههای قویتر مذاکره و چانهزنی کنند. با توجه به اینکه فقر پدیدهای چند بعدی است، به همین دلیل داراییها و قابلیتها در این زمینه بسیار حائز اهمیت هستند.
داراییها مبین داراییهای مادی به شکل داراییهای فیزیکی و مالی است. از مهمترین داراییها میتوان به زمین، مسکن، چارپایان، پساندازها و جواهرات اشاره کرد که مردم را قادر میسازد تا در برابر تکانهها مقاومت کنند و افق انتخابهای خود را گسترش دهند. کمبود شدید داراییهای مالی و فیزیکی مردم فقیر، قابلیتهای آنان را برای چانهزنی منصفانه محدود میکند و آسیبپذیری آنان را افزایش میدهد.
از سوی دیگر، قابلیتها، ویژگی ذاتی مردم است و آنان را قادر میسازد تا داراییهای خودشان را به روشهای مختلف برای افزایش رفاه خود بهکار گیرند. از مهمترین قابلیتهای انسانی میتوان به بهداشت و سلامت مناسب، آموزش، تولید یا سایر داراییهای مهارتافزا اشاره کرد. از قابلیتهای اجتماعی نیز میتوان به تعلق اجتماعی، هدایت و رهبری، روابط مبتنی بر اعتماد متقابل، احساس هویت، ارزش هایی که به زندگی معنا میبخشند و ظرفیت برای سازماندهی، اشاره کرد. قابلیتهای سیاسی نیز شامل ظرفیت انتقال نظرات به دیگران، دسترسی به اطلاعات، تشکیل انجمنها و مشارکت در حیات سیاسی جامعه و کشور می باشد.
داراییها و قابلیتها میتوانند به صورت انفرادی یا اشتراکی باشند. با توجه به نارسایی صدای افراد فقیر و ناتوانی آنان و همچنین موانع متعدد اجتماعی، حتی در بسیاری از دموکراسیهای رسمی نیز فقرا نمیتوانند از فرصتها برای سرمایهگذاری در داراییهای خود یا حقوق فردی خود بهره ببرند.
برای مردم فقیر، ظرفیت سازماندهی و بسیج قابلیتها، قابلیتی جمعی برای حل مشکلات محسوب میشود که به آنان کمک میکند تا بر مشکلاتِ کمبود منابع و در حاشیه قرار گرفتن در جامعه چیره شوند. سرمایههای اجتماعی، شبکهها و هنجارها که امکان اقدامات جمعی و مشارکتی را فراهم میسازند، این امکان را برای فقرا فراهم میکنند تا دسترسی خودشان را به منابع و فرصتهای اقتصادی افزایش دهند و به خدمات اساسی و مشارکت در حکمرانیِ محلی دست پیدا کنند.
***
در هفتهای که گذشت، اخبار زیر جلب توجه میکند:
- به تازگی گزارشی از پیشبینی صندوق بینالمللی پول، یکی از سه پایه اجماع واشنگتن درباره اقتصاد ایران در رسانهها منتشر شده که در صورت استمرار روندهای کنونی اقتصادی، چشمانداز تیرهای را برای سالهای آینده نشان میدهد.
- از ۴۰ نفر اول کنکور سراسری سال ۹۸، ۶۶ درصد دانشآموز مدارس غیردولتی و نمونه دولتی و ۳۳ درصد دانشآموز مدارس تیزهوشان بودهاند. در این میان دانشآموزان مدارس دولتی هیچ سهمی نداشتهاند.
- بر اساس آخرین آمارها، بیش از ۸۴ هزار واحد در کشور مشغول فعالیت صنعتی و تولیدی هستند و سالهاست کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش، بسیاری از آنها را با مشکلات متعدد مواجه کرده است. جدیدترین آمار کشوری درباره بنگاههای مشکلدار حاکی از وجود ۱۲۶۲ واحد با ۱۴۱ هزار و ۷۰ کارگر در معرض خطر تعطیلی است.
- رییس انجمن صنفی کارگران ساختمانی با بیان اینکه ۵۰ درصد حوادث کار و ۶۵ درصد از مرگهای ناشی از حوادث کار مربوط به کارگران ساختمانی است، گفت: هر سال به صورت متوسط هزار کارگر ساختمانی فوت میکنند.
- در سال ۱۹۹۰، تعداد افراد شدیداً فقیر، یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون نفر بود. این رقم ۳۶ درصد جمعیت جهان را شکل میداد اما این رقم در سال ۲۰۱۸ به عدد ۶۵۰ میلیون نفر رسید که ۶/۸ درصد جمعیت جهان است.
- دادههای آماری نشان میدهد ۳/۷۷ درصد جمعیت فعال مهاجر کشور در سال گذشته، افراد شاغل بودهاند که ۸/۲۲ درصد آن ها برای یافتن کار جدید مهاجرت کردهاند و هدف ۴/۱۵ درصد از آنها برای مهاجرت، یافتن کاری بهتر از شغل قبلی بوده است.