نویسندگان کتاب: لیزابت کوشن، آدریان وایت‌من، جرارد دیترله
با توجه به مسئله انرژی در کشورها و رقابت برای دستیابی به انرژی و کمبود آن، این کتاب به زبان انگلیسی در سال ۲۰۱۰ توسط بانک جهانی منتشر و توسط شرکت سبز شمال و مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی به فارسی ترجمه شده است تا انرژی‌های قابل‌تجدید حاصل از زیست‌توده معرفی شود، انرژی که می‌تواند برای کاهش فقر در کشورها سودمند باشد.
استفاده از منابع نفتی علی‌رغم تأثیر قابل توجه در پیشرفت صنعت، معایبی همچون آلودگی، غیرقابل‌تجدید پذیر و پرهزینه است و از سوی دیگر، وابستگی به آن منجر به درگیری و بروز جنگ‌های منطقه‌ای و تنش‌های سیاسی و اجتماعی می‌شود. طبق مطالعه دانشمندان منابع نفتی ۴۲ سال دیگر تمام می‌شود و باید بیش از پیش روی انرژی‌های پاک و تجدید پذیر سرمایه‌گذاری شود. یکی از منابع تجدید پذیر زیست‌توده یا بیوماس است که مهم‌ترین منابع آن زائدات و ضایعات بخش کشاورزی، نیشکر و عناب، زباله‌های مایع و جامد شهری و … است.
گسترش سیستم‌های انرژی زیستی می‌تواند فرصت‌هایی را برای ایجاد درآمد و اشتغال ایجاد کند و دسترسی محرومین به انواع بهبودیافتهٔ انرژی را افزایش دهد. اثرات انرژی زیستی بر کاهش فقر در کشورهای درحال توسعه، فرصت‌هایی را برای توسعه کشاورزی، شامل ایجاد درآمد و اشتغال، افزایش دسترسی به انرژی و قیمت انرژی و غذا خواهد داشت. باوجود فرصت‌ها و اثرات مثبت انرژی زیستی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری آن در آینده، سیاست‌گذاران باید نسبت به پتانسیل‌های منطقه‌ای برای توسعه این انرژی توجه داشتند تا مانع از دسترسی محرومین به منابع طبیعی نشوند و یا بیش‌ازحد ظرفیت طبیعی بهره‌برداری نکنند. این کتاب نشان می‌دهد که کدام مناطق در سطح جهان توان توسعه انرژی زیستی دارند و کدام یک به خاطر شرایط هوا و یا کمبود آب نمی‌توانند انرژی زیستی را توسعه دهند.
این کتاب در پنج فصل و چهار ضمیمه تنظیم‌شده است. در بخش ابتدایی کتاب با تعریف کلی از جایگاه انرژی زیستی و اهداف توسعهٔ آن، خلاصه‌ای از برنامه‌های اجرایی در سطح جهان و یافته‌های عمومی، منطقه‌ای و نیز مفاهیم سیاسی مرتبط با آن نوشته‌شده است.
در فصل اول انواع عمدهٔ انرژی زیستی، مجموع منابع موجود و سهم آن در مجموع منابع اولیه انرژی در جهان مطرح‌شده و دورنمایی برای مصرف آن ارائه گشته است.
در فصل دوم پس از معرفی زیست‌تودهٔ جامد اولیه، تولید، انواع کاربری و نیز انواع سیستم‌های انرژی مرتبط با آن مورد نقد و بررسی قرارگرفته است. یکی از انتظارات از توسعه زیست‌توده، اثرات مثبت آن بر ایجاد درآمد و اشتغال است.
در فصل سوم، سوخت‌های زیستی مایع مانند اتانول و گازوییل زیستی معرفی‌شده و مسائل مربوط به تولید و مصرف و نیز اثرات آن مطرح‌شده است ازجمله اثرات مثبت آن افزایش درآمد است اما استفاده از محصولات زراعی اصلی خوراکی برای تولید انرژی می‌تواند عدم امنیت غذایی، جنگل‌زدایی را افزایش دهد.
در فصل چهارم اثرات و پیامدهای توسعه انرژی زیستی در سطوح کشوری و منطقه‌ای (آفریقا، شرق آسیا و اقیانوسیه، اروپا و آسیای مرکزی، آمریکای لاتین، خاورمیانه و شمال آفریقا، جنوب آسیا) مورد نقد قرارگرفته است.
فصل پنجم در نتیجه‌گیری، نتایج گسترش این نوع انرژی در مناطق به‌طور اختصاصی نوشته‌شده است اما نتیجه عمومی این کتاب چنین است: احتمالاً توسعه انرژی زیستی اثرات بارزی بر بخش جنگل و روند کاهش فقر به همراه دارد. انرژی زیستی فرصت‌هایی را نیز برای ایجاد درآمد و اشتغال فراهم خواهد نمود و هم‌چنین می‌تواند دسترسی محرومین به انواع بهبودیافته انرژی را افزایش دهد. اما نگرانی‌هایی در خصوص تأثیر انرژی زیستی بر مبارزه با تغییرات اقلیمی و محیط‌زیست، کشاورزی، امنیت غذایی و مدیریت پایدار جنگل و نیز بر زندگی مردم باقی می‌ماند، به‌ویژه محرومین در کشورهای درحال‌توسعه که تحت تأثیر تغییرات کاربری اراضی، اجاره زمین و حقوق اراضی قرار خواهند گرفت.
* کوشن، لیزابت؛ وایت‌من، آدریان؛ دیترله، جرارد (۱۳۹۰) توسعهٔ انرژی زیستی: پی‌آمدها و اثرات آن بر کاهش فقر و مدیریت منابع طبیعی، ترجمه و تدوین عبدالله باقری‌نشانی، ماندانا بهادری‌فر، علی‌اکبر زارعی، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
- نویسنده معرفی کتاب: راضیه شیخ‌رضایی