مجموعه سخنرانی‌های علمی-تخصصی سال ۱۳۷۹ به انضمام نکات و راهکارهای سیاستی برگرفته از سخنرانی‌ها
معاونت امور پشتیبانی، مدیریت آموزش و بورس‌ها
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور که مهم‌ترین مرکز تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در زمینه مسائل اقتصادی و اجتماعی در کشور محسوب می‌شود، در سال ۷۹ به منظور آموزش و طرح مباحث توسعه و ایجاد تغییر در نگرش کارشناسان خود ادورای از مجموعه سخنرانی‌های علمی-تخصصی در حوزه چالشهای اساسی پیش روی اقتصاد کشور و با عطف توجه خاص به موضوع‌های کلان درمقابل مسائل بخشی یا منطقه‌ای برگزار نمود. این کتاب شامل سخنرانی‌های ۱۲ جلسه‌ای است که در این مجموعه برگزار گردید. در این چکیده به راهکارهای سیاستی ارائه شده در بعضی از سخنرانی‌های ارائه شده در این مجموعه، به تلخیص اشاره می‌کنیم.
سخنرانی نخست با عنوان «توسعه و نهادسازی در اقتصاد ایران» توسط حسین عظیمی ارائه شده و در آن تغییر ساختار بودجه و تغییر ساختار آموزش به عنوان رئوس راهکارهای سیاستی مطرح می‌شوند. تکیه دولت بر فعالیت اقتصادی مردم به جای تکیه مردم بر بودجه دولت، و استفاده معقولانه از درآمد نفت و توجه اساسی به نوآوری و آموزش ابتدایی که پایه و اساس آموزش کشور است از اهم مطالب ارائه شده در این سخنرانی بوده است.
سخنرانی «مروری بر نظریه‌های تصمیم‌گیری بودجه‌ای» عنوان مباحث مطرح شده از سوی مهدی عسلی بوده است. راهکار سیاستی عسلی بدین شرح بوده است که در تحلیل مسائل بودجه نویسی و تنظیم نظام‌های کارآمد بودجه‌نویسی، از ابزار تحلیلی نظریه انتخاب اجتماعی، همراه با دیگر روش‌های مطالعه بخش عمومی و بودجه‌نویسی استفاده شود.
سخنرانی «چالشهای اشتغال در اقتصاد ایران» توسط غلامعلی فرجادی ایراد می‌شود که در این سخنرانی افزایش تولید و سرمایه‌گذاری، توسعه و تشویق سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، کاهش هزینه‌های به کارگیری نیروی انسانی، شناسایی بخش‌های اشتغال‌زا، مقررات‌زدایی و روان‌سازی دستورالعمل‌ها و قوانین به عنوان راهکار ارائه می‌شوند.
جمشید پژویان بحثی را تحت عنوان «توزیع درآمد و فقر در ایران» ارائه می‌کند و در آن تعریف شاخصی را به شکل ترکیبی به منظور برنامه‌ریزی در زمینه مسائل رفاهی در برنامه‌های توسعه اقتصادی و تنظیم بودجه‌های سنواتی پیشنهاد می‌کند. این شاخص باید ترکیبی از شاخص‌های فقر، سطح رفاه و شاخص‌های مربوط به توزیع درآمدی باشد به طوری که سنگینی این شاخص ترکیبی روی درصد فقر باشد.
محسن رنانی مباحث خود را تحت عنوان « گذار از برنامه‌ریزی به فرآیندسازی» بیان می‌کند و این راهکارهای سیاستی را در سخنرانی خود ارائه می‌کند: افزایش درصد مشارکت عاملان اقتصادی در برنامه‌ها، سپردن سازوکار انتخاب ریاست سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به دست نخبگان و به روش‌های دموکراتیک، تخصیص اعتبارات به بخش‌ها براساس گفتگوی جمعی و حضور کارشناسان، نمایندگان بخش‌ها و دستگاه‌ها، جایگزینی فرآیندسازی به جای برنامه‌ریزی در قالب یک برنامه مشخص.
سخنرانی «سیاست‌های پولی و ارزی در برنامه سوم» توسط سیداحمدرضا جلالی نائینی ارائه می‌شود و ایجاد شرایطی برای استقلال و اختیار بیشتر بانک مرکزی، ایجاد شرایط اقتصادی برای استفاده از نرخ‌های بهره کوتاه مدت برای سیاست‌گذاری پولی و تلاش جهت انضباط مالی بیشتر دولت به عنوان یکی از ارکان اصلی کنترل تورم به عنوان راهکار ارائه می‌شوند.
مقاله بعدی مندرج در کتاب تحت عنوان «آمایش سرزمین و طرح کالبدی منطقه آذربایجان» توسط فیروز توفیق در این جلسات ایراد شده است که در آن به راهکارهای زیر اشاره می‌شود: تأسیس مرکز ملی آمایش سرزمین برای هدایت مطالعات و نظارت و اجرای مصوبات، تأسیس شورایی بین وزارتخانه‌ها برای هماهنگی فعالیت‌های آمایشی همه وزارتخانه‌ها و سازمانها با ریاست جمهور، تشویق همه وزارتخانه‌ها و سازمانها به تهیه طرح‌های آمایش و توسعه پایدار در رشته‌های تخصصی خود.
جواد صالحی اصفهانی سخنرانی خود را تحت عنوان «ملاحظات جمعیتی در رشد بلند مدت اقتصادی در ایران» ارائه کرده است و در آن راهکارهای زیر اشاره شده است: توجه به خلاقیت به عنوان محور توسعه برنامه‌ها آموزشی کشور در سطح مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه، توجه بیشتر به نهادهای خانواده و مدرسه جهت توسعه سرمایه انسانی، اصلاح قوانین و مقررات مربوط به نیروی کار به منظور ارتقای بازدهی سرمایه انسانی، تقویت نهاده‌های مهم از جمله بازارکار و سیستم آموزشی به منظور بالا بردن بازدهی سرمایه انسانی.
سخنرانی پایانی این مجموعه تحت عنوان «تحول فرهنگی و آینده توسعهیافتگی در ایران» توسط محمود سریع‌القلم ایراد شده است که در آن بررسی و مطالعه تجربه کشورهای غربی در امر توسعهیافتگی، اهمیت به نقش و جایگاه نخبگان در تحول فرهنگی کشور، تدوین برنامه‌ای مشخص به منظور عقلایی شدن هرچه بیشتر نظام آموزشی کشور و ایجاد ارتباط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی با کشورهای مختلف به عنوان رئوس راهکارهای سیاستی بیان شده‌اند.
معاونت امور پشتیبانی، مدیریت آموزش و بورس‌ها (۱۳۸۰) مجموعه سخنرانی‌های علمی-تخصصی سال ۱۳۷۹ به انضمام نکات و راهکارهای سیاستی برگرفته از سخنرانی‌ها، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور،معاونت امور پشتیبانی، مرکز مدارک علمی و انتشارات.
- نویسنده معرفی کتاب: زهره نجفی