نویسنده کتاب: ژاکلین نووگراتز
کتاب ژاکت آبی در سال ۲۰۰۹ منتشر شد و در سال ۱۳۹۶ با حمایت گروه تأمین سرمایه نوین و موسسه مطالعاتی حامیان فردا به فارسی ترجمه و در ۳۹۶ صفحه چاپ شد. موضوع کلی کتاب درباره مسئله فقر و امور مالی خرد و کمکهای اقتصادی برای فقرزدایی است اما ادبیات کتاب به شیوه رمان و داستان به نگارش درآمده است.
ژاکلین نووگراتز زنی است که شغل آبرومند خود را در یکی از بانکهای بین المللی وال استریت رها کرد و به دنبال آرزوهای کودکی خود برای رفع فقر از جهان، رفت و زندگیاش را صرف درک فقر جهانی و یافتن راههای جدید و پرقدرتی برای ریشه کنی آن کرد.
چنانکه، بیل بردلی سناتور سابق آمریکایی در ابتدای کتاب ژاکت آبی نوشته است: «ژاکت آبی کتاب امید است که به دست ایده آل گرایی واقع بین نوشته شده؛ کسی که اگر پای ساختن جهانی بهتر در میان باشد، پاسخ «نه» را نمیپذیرد. ژاکلین معنی دوبارهای به عبارت «زندگی پرمعنا» بخشیده است.»
ژاکلین آموزش دیده بانکداری و متخصص توسعه، صندوق آکیومن را در سال ۲۰۰۱ تأسیس کرد. وی با ایجاد این صندوق از پیشگامان روش سومی به نام سرمایه گذاری صبورانه بود. این روش چیزی بین سرمایه گذاری خطرپذیر و خیریههای معمولی بود. مدلی که درصدد ایجاد تغییراتی اساسی در کشورهایی است که شهروندان عادی آن با روزی کمتر از ۴ دلار گذران روزگار میکنند. این رویکرد تازه، به مردمان کم درآمد نه به عنوان قربانیان منفعل، بلکه به عنوان مشتریانی بالقوه و فعالان نوپای اقتصادی مینگرد.
نویسنده در مقدمه کتاب درباره این صندوق مینویسند: ما در این سازمان کمکهای خیریه را دریافت میکردیم ولی به جای بذل و بخشش، آنها را حساب شده به دست کارآفرینانی میسپردیم که مشتاق بودند با سختترین چالشهای دنیا مواجه شوند. کارآفرینان مد نظر ما به دنبال تأمین خدمات ضروری مانند بیمه مقرون به صرفه، آب سالم، سرپناه و انرژیهای جایگزین برای مناطقی بودند که اغلب تلاشهای دولتها و سازمانهای خیریه در آنجا شکست خورده بود. ما نتایج فعالیتهایمان را از نظر اجتماعی و اقتصادی میسنجیدیم و آموختههایمان را در اختیار دیگران میگذاردیم.
ژاکلین در این کتاب از تلاشهای پراشتباهی که در آفریقا به عنوان جوانی ایده آل گرا انجام داد تا بنا نهادن صندوق پیشگام، داستانهایی تعریف میکند. داستان مادران مجردی که یک شیرینی پزی راه انداختند، بازماندههای شجاعی که از نسل کشی روندا جان سالم به در بردند و کارآفرینانی که علی رغم تمام مشکلات، برای ارائه خدمات به فقرا تلاش میکنند.
وی مینویسند: اکنون بیش از زمان جوانیام معتقدم که میتوانیم به فقر پایان دهیم. مهارت، منابع، فن آوری و ابتکار کنونی ما بی سابقه است. دانشی که میتواند برای حل معضل فقر به کار گرفته شود. به چشم خود دیدهام که چه تغییرات بنیادینی را میتوان در طول یکسال رقم زد و این آگاهی به اعتقادم کمک کرده است.
کتاب در شانزده بخش نوشته شده است که عنوان این بخشها به این ترتیب است:
بخش اول: معصومی در سفر
بخش دوم: ببری در پوست بره
بخش سوم: پس زمینه اهمیت دارد
بخش چهارم: اقتصادهای سبدی و واقعیات سیاسی
بخش پنجم: شیرینی پزی آبی
بخش ششم: رقص در تاریکی
بخش هفتم: بی نقشه سفر کردن
بخش هشتم یک منحنی یادگیری تازه
بخش نهم: رنگ آبی روی خیابان
بخش دهم: کیفر و رستاخیز
بخش یازدهم: هزینه سکونت
بخش دوازدهم: اهمیت موسسهها
بخش سیزدهم: آموزش دادن یک سرمایه دار صبور
بخش چهاردهم: آجر به آجر ساختن
بخش پانزدهم: افزایش مقیاس
بخش شانزدهم: جهانی که رویایش را داریم، آیندهای که باهم میسازیم
نووگراتز، ژاکلین (۱۳۹۶) ژاکت آبی: پل زدن بر شکاف بین فقیر و غنی در جهان درهمتنیده، مترجم جواد تمنانلو، تهران: میراث اهل قلم.
- نویسنده معرفی کتاب: راضیه شیخ رضایی