نویسندگان کتاب: مجید جوکاری، فاطمه محمدی، مهدی جوکاری
دستیابی به صلح و امنیت بین المللی و دریافت حقوق بنیادین و اساسی از جمله خوراک، پوشاک، مسکن و خدمات آموزشی و بهداشتی مناسب هدفی است که مورد اجماع و وفاق بین المللی است. همچنین این موارد به عنوان سرلوحه و خط مشی سازمان ملل متحد و اعلامیههای جهانی حقوق بشر مورد توجه است. جنگ و منازعات میتواند بسیار صریح و آشکارها این حقوق را نقض کند ولی آنچه کمتر مورد توجه و اجماع جامعه بین المللی قرار گرفته است، فقر است. فقر نوعی جنایت خاموش محسوب میشود. فقر به تعبیر و تاکید اسناد گوناگون، مظهر نقض گسترده حقوق بشر است.
به ادعای نویسنده کتاب، حاصل عملکرد جامعه بین المللی، منجر به ایجاد یا افزایش فقر در سطح جهان خصوصاً کشورهای توسعه نیافته و آسیب پذیرتر میشود و با اینکه آنان از اقدامات خود آگاهند اما همواره به فکر سود خود هستند و سیاستهای همراهی با کشورهای صاحب قدرت و ثروت را اتخاذ میکند. با این حال جامعه بین المللی باید برای این جنایت خاموش برنامههای بشردوستانهای در سطح ملی، منطقه و بین المللی در جهت پیشگیری و مبارزه با فقر اجرا کند.
این کتاب برای آشنایی مخاطب با مفاهیم صلح و امنیت و ارتباط آن با فقر در سه فصل و چندین مبحث نوشته شده است. فصل اول به عنوان کلیات و تعاریف در دو مبحث به تعریف مفهوم فقر و مفهوم صلح و امنیت بین المللی میپردازد.
فصل دوم در دو مبحث نظریات صلح و چالشهای اساسی فراروی صلح جهانی مرور شده است. شش رهیافت در صلح شناسی شامل صلح منفی/ مثبت؛ صلح ذهنی/ عینی؛ صلح واحد/ متکثر؛ صلح ملی/ بین المللی؛ صلح پیشاهنگ/ پساجنگ و در آخر صلح به عنوان حق بشری معرفی و مرور شده است. در خصوص چالشهای صلح نیز نویسنده این چالشها را در سه محور چالشها ساختاری مدیریتی و فرهنگی؛ چالشهای ناقض صلح مثل تروریسم، جنگ و درگیری و فقر؛ چالشهای هنجاری مرتبط با با ساخت و تصمین صلح مثل ساخت سلاحها و فروش آن، بیان کرده است.
فصل سوم تهدیدهای علیه صلح و امنیت بین المللی مثل تروریسم، جنگ، تهدیدات اقتصادی و اجتماعی و… را از منظر دیدگاههای مختلف معرفی کرده است. سپس نویسنده چهار مبحث را به عنوان تهدید تشریح میکند که شامل جهانی شدن، فقر، جنگ مسلحانه، تروریسم، جرائم سازمان یافته و دیگر تهدیدات است.
ایده اصلی نویسنده در این کتاب این است که برخلاف بسیاری از افراد که فقر را تهدیدی علیه امنیت نمیدانند، فقر به عنوان تهدید معرفی شود و این ایده را در دو سطح تهدید مستقیم و تهدید غیرمستقیم بیان میکند: فقر چون امنیت انسانی را تهدید میکند و پیامدهای فاجعه آمیزی دارد و این امر برخلاف منشور سازمان ملل متحد است، باید به عنوان تهدید مستقیم امنیت بین المللی شناخته شود. از طرف دیگر چون فقر میتواند در یک رابطه متقابل با دیگر تهدیدهای بین المللی مثل جرائم سازمان یافته باشد، تهدیدی غیرمستقیم محسوب میشود.
جوکاری، مجید؛ محمدی، فاطمه؛ جوکاری، مهدی (۱۳۹۷) فقر، تهدید علیه صلح و امنیت بینالمللی، تهران: موسسه آموزشی تألیفی ارشدان.
- نویسنده معرفی کتاب: راضیه شیخ رضایی