معرفی بانک جهانی (World Bank) در قالب بزرگ‌ترین نهاد توسعه جهانی با داشتن بیش از ۱۸۰ کشور عضو، در حوزه توسعه و فقرزدایی فعالیت دارد. در مطلب پیش‌رو قصد داریم به معرفی بانک جهانی که در زمینه اجرای پروژه‌های توسعه و فقرزدایی و همچنین تامین مالی آنها نقش موثری را ایفا می‌کند، بپردازیم.
بانک جهانی که در ابتدای فعالیت خود بانک بین‌المللی بازسازی و توسعه نام داشت، در سال ۱۹۴۴ با هدف اولیه بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ جهانی دوم تاسیس شد. آنچه امروز در قالب بانک‌جهانی شناخته می‌شود، حاصل همکاری نزدیک بانک بین‌المللی بازسازی و توسعه با چهار سازمان دیگر توسعه جهانی شامل موسسه مالی بین‌المللی، موسسه بین‌المللی توسعه، آژانس تضمین سرمایه‌گذاری چندجانبه و نیز مرکز حل و فصل منازعات سرمایه‌گذاری است. در مدت زمان کوتاهی هدف بانک جهانی از بازسازی ویرانی‌های به‌جا‌مانده از جنگ جهانی دوم، به توسعه کشورها با تاکید بر ایجاد زیرساخت‌های لازم نظیر سدسازی، شبکه‌های برق، سیستم‌های آبیاری و همچنین ساخت جاده تغییر یافت. با تاسیس موسسه مالی بین‌المللی در سال ۱۹۵۶، بانک جهانی توانست اعطای وام به شرکت‌های خصوصی و سازمان‌های مالی در کشورهای در حال توسعه را نیز به وظایف سازمانی خود بیفزاید. تاسیس موسسه توسعه بین‌المللی در سال ۱۹۶۰ نیز سرآغازی بر تاکید بانک جهانی بر نابودی فقر در سراسر جهان در قالب هدف اصلی این نهاد بین‌المللی، محسوب می‌شود.
ساختار بانک جهانی، با ۱۸۹ کشور عضو، متشکل از دو بخش است. نخستین بخــش هیئت مدیره این سازمان است که اعضای آن را نمایندگان تمامی کشورهای عضو یا سهامداران سازمان تشکیل می‌دهند.نمایندگان کشورهای عضو به طور عمومی وزرای امور مالی و توسعه کشورهای عضو بانک هستند.اعضای هیئت رئیسه در سال یک بار به منظور تعییـــن سیاســت‌هـــای نهایی بـــانــــک جهانـــی تشکیل جلسه می‌دهنــد. دومین بخش بانک جهانی، هیئت اجرایی این سازمان است که اعضای بانک وظایف خاص خود را به آنها واگذار می‌کنند. این هیئت که اعضای آن در محل استقرار بانک فعالیت می‌کنند، ۱۵ عضو دارد، شش عضو این سازمان توسط بزرگ‌ترین سهامداران یعنی ایالات متحده آمریکا، انگلستان، آلمان، فرانسه، ژاپن و هندوستان تعیین می‌شود. سایر اعضای این هیئت نیز توسط کشورهای عضو بانک انتخاب می‌شوند. انتخاب رئیس بانک جهانی از جمله اختیارات هیئت اجرایی است. اعضای این هیئت حداقل دو بار در هفته تشکیل جلسه می‌دهند و در مورد مسائلی نظیر کسب‌و‌کار بانک، تصویب وام و تضمین، سیاست‌گذاری، بودجه اداری، استراتژی‌های یاری‌رسانی به کشورهای متقاضی و همچنین مسائل مالی تصمیم‌گیری‌می‌کنند.
اکنون بانک جهانی با یاری‌رسانی به بیش از ۱۰۰ کشور در حال توسعه و گذار از طریق اعطای وام، انتقال دانش متناسب با نیازهای آنها و همچنین ارائه مشاوره‌های لازم، به دنبال ریشه‌کن کردن فقر، حمایت از توسعه اقتصادی و همچنین تضمین دستاوردهای پایدار در راســتای بهبـــود کیفیـــت زندگی مردم در کشورهای مذکور است. در همین راستا بانک جهانی با دولت‌های کشورهای عضو این سازمان، بخش‌های خصوصی، نمایندگان جامعه مدنـــی، موسسات توسعه منطقه‌ای و سایر سازمان‌های بین‌المللی که در حوزه‌های مرتبط فعالیت دارند، همکاری‌های بسیاری را در پیش گرفته است. پروژه‌های بانک جهانی در مسیر دستیابی به اهداف سازمانی، طیف گسترده‌ای از مسائل نظیر تغییرات آب‌و‌هوایی، جنگ، امنیت غذایی تا آموزش، کشاورزی، اداره امور مالی و تجاری را دربرمی‌گیرد.
بانک جهانی در راستای کمک به توسعه فقیرترین کشورهای جهان، تمرکز خود را بر استراتژی‌های فقرزدایی در مناطق مذکور معطوف ساخته است. این سازمان در همین راستا سعی دارد با تجزیه و تحلیل گسترده از وضعیت مالی و اقتصادی کشور متقاضی، برنامه‌ای ویژه برای آن ارائه دهد. در مرحله بعد دولت متقاضی نیازها و اولویت‌های کشور برای کاهش فقر را بررسی می‌کند و سپس بر همین اساس بانک جهانی کمک‌های خود را ارائه می‌دهد. ۴۵ کشور عضو این سازمان مبلغی معادل ۲۵ میلیارد دلار را به منظور کمک به فقیرترین کشورهای جهان به بانک اعطا کرده‌اند. این مبلغ که توسط موسسه توسعه بین‌المللی اداره می‌شود، بین ۸۰ کشور فقیر جهان به منظور ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه توزیع می‌شود.