تحلیل فضایی فقر شهری در شهر قائمشهر (۱۳۹۰)آذر ۱۶, ۱۳۹۸

یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که شهرهای قرن بیست و یکم با آن مواجه‌اند، تمرکز فقر در آن‌ها است. هدف از این پژوهش تحلیل پراکنش فضایی شاخص‌ها و نماگرهای فقر شهری در سطح بلوک‌های آماری شهر قائم‌شهر می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی می باشد. داده‌های مربوط به مبانی نظری تحقیق به شیوه‌ی کتابخانه‌ای و اسنادی تهیه ‌شده و داده‌های خام پژوهش از بلوک های آماری شهر قائمشهر استخراج شده است که بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران تهیه شده است. برای استخراج شاخص های فقر شهری از نرم افزار Excel استفاده شده است. برای بی مقیاس سازی شاخص ها از روش فازی در محیط نرم افزار Excel استفاده شده است. سپس برای سنجش وضعیت فقر شهر قائمشهر از روش های ابعاد فقر و تحلیل عاملی استفاده شده است. ابعاد فقر در محیط Gis و تحلیل عاملی در محیط نرم افزار Spss و سپس Gis تجزیه و تحلیل شده اند. به منظور تحلیل فضایی فقر شهری از روش های لکه های داغ و خودهمبستگی فضایی موران استفاده شده است که نتایج آن در هر دو شاخص فقر چندبعدی و عامل تلفیقی فقر شهری به عنوان محصول نهایی روش ابعاد فقر و تحلیل عاملی تا حدودی همسو بوده است، به طوری که هر دو شاخص فقر چندبعدی و عامل تلفیقی فقر شهری دارای توزیع خوشه ای و خودهمبستگی فضایی می باشند. بر اساس پهنه بندی انجام گرفته نیز در هر دو مورد قسمت های مرکزی شهر را بلوک های خیلی مرفه و مرفه در بر می گیرد و در قسمت های بیرونی و حاشیه ای شهر بلوک های فقیر و خیلی فقیر بیشتری دیده می شود و یک شکاف طبقاتی فاحشی در سطح شهر قائمشهر مشاهده می شود. همچنین با مقایسه پهنه های فقر چندبعدی و محدوده بافت فرسوده شهر قائمشهر، نمایان گردیده است که محدوده بافت فرسوده با پهنه های فقر چندبعدی انطباق ندارد.