بررسی تاثیر تمرکززدایی مالی بر فقر و توزیع درآمد در ایرانآذر ۱۶, ۱۳۹۸

در سال‌های اخیر، ایده تمرکززدایی مالی به معنی انتقال قدرت تصمیم‌گیری نسبت به ترکیب مخارج و درآمدها از دولت مرکزی به نهادهای محلی، در میان اقتصاددانان مورد توجه قرار گرفته است. توجه به این واقعیت که تمرکززدایی می‌تواند منجر به کاهش فقر و نابرابری درآمد شود اولاً، به این علت بوده است که دولت‌های محلی برای طراحی و اجرای سیاست‌هایی که به نیازها و ترجیحات محلی پاسخ دهند، دارای اطلاعات بهتر و انگیزه بیشتر نسبت به دولت مرکزی هستند. ثانیاً، دولت‌های محلی با توجه به نزدیکی به مردم هر منطقه، نسبت به دولت مرکزی بهتر می‌توانند سلایق و خواسته‌های مصرف‌کنندگان را تشخیص داده و منابع عمومی را به صورت کاراتر تخصیص دهند. همچنین اینکه تمرکززدایی به عنوان ابزاری برای رسیدن به حکمرانی خوب از نظر سطح بالای مشارکت مردم، پاسخگویی مقامات دولتی و کاهش فساد در نظر گرفته شده است، که یک شرط حیاتی برای کاهش فقر است. این مطالعه، تأثیر تمرکززدایی مالی (از بعد درآمد و مخارج) را بر فقر و نابرابری درآمد در استان-های ایران با استفاده از رویکرد داده‌های پانلی در بازه‌ی زمانی (۱۳۸۹:۴-۱۳۷۹:۱) مورد ارزیابی قرار می‌دهد. برای این منظور از شاخص‌های نسبت سرشمار، شکاف و شدت فقر برای اندازه‌گیری میزان فقر و شاخص ضریب جینی برای توزیع درآمد استان‌ها استفاده شده است. در این مطالعه، ابتدا با استفاده از آزمون CD پسران وجود مسئله وابستگی مقطعی برای متغیرهای الگو مورد بررسی قرار گرفت، پس از مشخص شدن وجود وابستگی مقطعی، از آزمون‌های ریشه واحد ADF تعمیم‌یافته به صورت مقطعی (CADF) و آزمون همجمعی پانلی وسترلاند و اجرتون استفاده شده است. برای تخمین ضرایب الگوها نیز از روش بروزرسانی مکرر و کاملاً تعدیل‌شده (CUP-FM) استفاده شده است. نتایج تخمین نشان می‌دهد، تمرکززدایی درآمدی در درازمدت باعث کاهش فقر در ایران می‌شود و تمرکززدایی مخارج باعث افزایش فقر در ایران می‌شود. همین‌طور تمرکززدایی مالی از جنبه درآمدی تأثیر منفی بر نابرابری درآمد دارد و در درازمدت باعث کاهش نابرابری درآمد در ایران می‌شود، ولی از بعد مخارج اثر تمرکززدایی مالی بر نابرابری درآمد مثبت و در درازمدت موجب بدتر شدن توزیع درآمد در ایران می‌شود.