بررسی رشد فراگیر در استان های ایران طی دوره ۸۳ تا ۹۴آذر ۱۶, ۱۳۹۸

رشد فراگیر، فرصت‌های برابر برای مشارکت‌کنندگان در رشد اقتصادی ایجاد می‌کند، به‌گونه‌ای که تمام بخش‌های جامعه در ایجاد رشد مشارکت دارند و از آن منتفع می‌گردند. رشد فراگیر، رشد، فقر و نابرابری را بطور همزمان در نظر می‌گیرد. در رشد فراگیر، فقر و نابرابری، کاهش می‌یابد، اما به‌صورت خودکار اتفاق نمی‌افتد. به دلیل اینکه منافع رشد اقتصادی به‌خودی‌خود به طبقات پایین فرو نخواهد چکید و دولت بایستی در سیاست‌های رشد اقتصادی، کاهش فقر و نابرابری را در نظر بگیرد. هدف این پژوهش تجزیه و تحلیل رشد فراگیر و تأثیر آن بر فقر چند بعدی و نابرابری در استان‌های ایران است. اندازه‌گیری رشد فراگیر با استفاده از شاخص تحرک اجتماعی صورت گرفته است. در این پژوهش، نقش سیاست‌های اقتصادی و مالی دولت را بر رشد فراگیر، نابرابری و فقر چندبعدی در استانها بررسی کردیم. نتایج نشان می‌دهد که سیاست‌های اقتصادی و مالی دولت، توانسته است رشد فراگیر در استان‌ها ایجاد کند. این رشد فراگیر هرچند ناپایدار و بی‌ثبات بوده ولی توانسته است فقر و نابرابری را کاهش دهد. اما این اقدامات، نتوانسته است فقر و نابرابری استان‌ها را طی دوره مورد مطالعه، کاهش دهد. برای الگوهای رشد فراگیر و رشد نابرابری در دوره زمانی ۱۳۹۴- ۱۳۸۳، از هر دو تخمین‌زن‌های اثرات ثابت و گشتاور تعمیم‌یافته سیستمی استفاده شده است. برای الگوی فقر چند بعدی به دلیل محدودیت اطلاعات، تنها از تخمین‌زن اثرات ثابت استفاده گردیده است. یافته‌های این تحقیق حاکی از آن است که طی دوره مورد مطالعه، فقر چندبعدی کاهش یافته، اما نابرابری درآمدی افزایش‌یافته است. عامل مهم کاهش رشد نابرابری نیز رشد فراگیر در استانها بوده است. ضمن اینکه مهمترین عامل معنی‌دار رشد فراگیر و کاهش مطلق چند بعدی استانها، رشد مشارکت نیروی کار فعال در استانها بوده است که مطابق با بند یک سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی است. اما رشد مشارکت نیروی کار فعال با افزایش نابرابری همراه بوده است که نشان می‌دهد طی دوره مورد مطالعه، فرصت و امکان مشارکت در رشد اقتصادی به صورت نابرابر توزیع شده است، بطوریکه دهک‌های بالای جامعه بیشتر در فرایند رشد مشارکت داشته و از منافع رشد منتفع شده‌اند. نسبت اعتبار بانکی به تولید ناخالص داخلی استان، مخارج اجتماعی سرانه واقعی استان، رشد تولید ناخالص داخلی نیز بر تسریع رشد فراگیر استانها تأثیر مثبت و معنادار داشته است. نابرابری درآمدی نیز، اثر رشد بر فراگیری آن را تعدیل کرده است. تورم نیز تأثیر منفی و معنی‌دار بر رشد فراگیر استان‌ها داشته است.