در تحقیق حاضر با در نظرگرفتن خمس به عنوان یکی از منابع تأمین بودجه دولت اسلامی، در صدد اثبات این ادعا برآمدیم که پرداخت خمس از طرف مردم و مصرف بهینه آن به وسیله مسئولان در اقتصاد ایران گامی مهم در جهت ریشه کن کردن مسأله فقر در جامعه خواهد بود.در ابتدا فلسفه وضع خمس(کاهش فقر) را از منظر آیات و روایات مورد بررسی قرار داده و دیدگاه فقهای شیعه و سنی را درباره موارد تعلق خمس مورد بحث قرار دادیم و نظریه امام خمینی (ره) مبنی بر حق الاماره بودن خمس -حاکم اسلامی در هر زمان حق جمع آوری خمس را دارد- را پیش فرض تحقیق قرار دادیم.سپس به محاسبه خمس بالقوه پرداختیم.به دلیل وجود برخی محدودیت ها در استفاده از مهم ترین روش های تخمین خمس(مدل های کلان اقتصادی، سری زمانی، شبیه سازی خرد)، به محاسبه حجم خمس بالقوه با روش تحلیل آماری، با استفاده از آمار سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۹ پرداختیم. یافته های پژوهش نشان می دهد که خمس توانایی رفع بخش عمده ای از فقر در ایران را دارد. با در نظر گرفتن دهک پنجم درآمدی به عنوان متوسط جامعه، منابع لازم و درصد کفایت درآمد خمس از این منابع را برای رساندن خانوارهای زیر متوسط جامعه به سطح دهک پنجم، برآورد کرده و به این نتیجه رسیدیم که درآمد خمس سالهای ۸۷-۸۵ تمامی منابع لازم را پوشش داده و در مابقی سال ها بیش از ۷۰ درصد منابع لازم را پوشش داده است و این موضوع کفایت قابل توجه خمس برای رفع فقر را نشان می دهد.
سحر نیازخانی، ۱۳۹۳، نظریه خمس در اقتصاد اسلامی و برآورد نقش آن در کاهش فقر در ایران طی سالهای ۸۹-۱۳۸۰، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: محمدمهدی عسگری، دانشکده علوم اقتصادی.
دریافت پایان نامه:
نظریه خمس در اقتصاد اسلامی و برآورد نقش آن در کاهش فقر در ایران طی سالهای ۸۹-۱۳۸۰