مهمترین و اساسی ترین مانع دستیابی به توسعه پایدار که به تنهایی می تواند هر گونه اقدام دیگر در جهت نیل به توسعه پایدار را با شکست مواجه سازد، مساله فقر است. فقر به عنوان اصلی ترین عامل تخریب محیط زیست و مانع تحقق توسعه پایدار مورد اذعان همه پژوهشگران در جامعه ایران و بین الملل است. در کشورهای در حال توسعه، بخش چشمگیری از فقرا را روستاییان تشکیل می دهند. فقر در جوامع روستایی یکی از معضلات مهم کشورهای توسعه نیافته به شمار می رود.
در فقر و توسعه نیافتگی کشورها خصوصا ملل عقب مانده عوامل مختلفی نقش دارد. شرایط طبیعی (اکولوژیکی) یکی از این عوامل است. متاسفانه در دنیای معاصر علیرغم پیشرفت اختراعات، ابداعات صنعتی و علمی همچنان شاهد ضعف و ناتوانی بسیاری از جوامع کمتر توسعه یافته در غلبه بر شرایط طبیعی می باشیم. تحقیق حاضر به بررسی عوامل اکولوژیکی موثر بر فقر سکونتگاههای روستایی (روستاهای دشتی و کوهستانی) در شهرستان کاشمر پرداخته است.
به منظور ارزیابی موضوع مذکور از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. نتایج مطالعات کتابخانه ای نشان می دهد که دیدگاهها و نظریات متفاوتی در رابطه با مسئله فقر، به خصوص فقر روستایی و عوامل موثر در پیدایش آن وجود دارد. در روش میدانی نیز جامعه آماری مرکب از خانوارهای روستایی شامل ۳۱۳ خانوار و ۶ نفر از مدیران محلی روستاها مورد پرسشگری قرار گرفته اند. در این تحقیق به منظور اثبات فرضیات با هدف شناخت عوامل اکولوژیکی موثر بر فقر اقتصادی سکونتگاههای روستایی از آزمون های ناپارامتری و برای بررسی رابطه بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج یافته ها هم از دیدگاه خانوارهای روستایی و هم از دیدگاه مدیران محلی روستاها نشان می دهد که میان فقر سکونتگاههای روستایی شهرستان کاشمر با عوامل اکولوژیک رابطه معناداری وجود داشته و روستاهای کوهستانی شهرستان در مقایسه با روستاهای دشتی در برابر این عوامل آسیب پذیرترند.
در رابطه با نقش عوامل اکولوژیک بر کاهش تولید محصولات زراعی و کاهش درآمد روستاییان نتایج یافته ها نشان می دهد که وقوع پدیده های خشکسالی و یخبندان در سال های اخیر تولید را در بخش کشاورزی شهرستان با محدودیت روبرو ساخته و سبب کاهش درآمد اقتصادی خانوارهای روستایی شده است. اما از آنجا که انسان بر خلاف دیگر موجودات توانسته است محیط اطراف را همیشه به نفع خود تغییر دهد؛ لذا مطالعه و چگونگی کاربرد عوامل آب و هوایی می تواند انسان را در افزایش عملکرد محصولات کشاورزی و جلوگیری از خسارت پیش بینی نشده و مقابله با خطرات ناشی از خشکسالی و سرمازدگی یاری دهد.
- شیردل، راحله. ۱۳۸۸٫ «بررسی عوامل اکولوژیکی موثر بر فقر اقتصادی سکونتگاههای روستایی (مورد: شهرستان کاشمر)». استاد راهنما: حسین رحیمی. دانشگاه پیام نور.
دریافت متن کامل «بررسی عوامل اکولوژیکی موثر بر فقر اقتصادی سکونتگاههای روستایی»