این پژوهش، پدیده فقر را در خلال رویکردی فرهنگی تحت عنوان «فرهنگ فقر» تبیین نموده است. مقوله «فرهنگ فقر» در ابتدا توسط انسانشناس لهستانیالاصل اسکار لوییس مطرح شده است. وی در مطالعات میدانیاش از این پدیده بهعنوان «خردهفرهنگ» یاد مینماید و بیان میدارد فقر درآمدی مسبب فقر در سایر ابعاد میشود و میتواند نوعی خاص از زندگی را در میان تهیدستان ایجاد نماید.
فقرا سبک خاصی از زندگی، هنجارها، ارزشها، عادات، نوعی فرهنگ خاص را دارا هستند که منفک از فرهنگ غالب بر جامعه است. ازجمله خصیصههای اصلی این پدیده، تقدیرگرایی، تداوم نسلی فقر، فقدان انگیزه برای شکستن دور باطل فقر، عدم آیندهنگری و دوراندیشی، خودکمبینی و بیارزشی و بیهویتی و بیمهارتی افراد است.
این تحقیق با در نظر گرفتن برخی از مهمترین شاخصهای فرهنگ فقر اسکار لوییس، به ارزیابی این پدیده در ایران و سنجش وجود یا عدم وجود آن پرداخته است. این بررسی با استفاده از روش گلوله برفی و متد مصاحبه در میان جامعه دانشگاهی و کارشناسان این حوزه، به این نتیجه دست یافت که تمامی مصاحبهشوندگان بر وجود این پدیده در ایران و افزایش روزافزون آن تأکید داشتهاند و با ذکر خصایص خاص این پدیده بر وجود آن صحه گذاشتهاند.
- فرمانبر، الهه. ۱۳۹۶٫ «فرهنگ فقر در ایران: ارزیابی انتقادی نظریه اسکار لوییس». استاد راهنما: جهانگیر معینی علمداری. دانشگاه تهران.