فقر، معضلی چندبعدی و فراگیر است و مقابله با آن نیز پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. یکی از روش‌هایی که می‌تواند به سیاستگذاران و مسئولان اجرایی برای مبارزه با فقر کمک کند، استفاده از مطالعات و پژوهش‌های تخصصی و دانشگاهی در عرصه اجرا است.
کتاب های بی شماری در حوزه فقر با رویکرد پژوهشی و مطالعه جنبه های مختلف این معضل اجتماعی تاکنون به رشته تحریر درآمده است که از جمله آن می توان به سه کتاب تازه منتشرشده با عناوین بازآفرینی نظام آموزش و پرورش، کتابشناسی توصیفی فقر در ایران و جستارها و یادداشت‌های همایش فقرپژوهی اشاره کرد.
بازآفرینی نظام آموزش و پرورش
«بازآفرینی نظام آموزش و پرورش»، عنوان کتابی است که در سه فصل نوشته شده و عناوین فصول آن شامل راهبرد بازآفرینی انتظارات، بازآفرینی با بازخورد به معلم و ثبات کتب درسی و نظام آموزشی: راهبردی برای بازآفرینی نظام آموزش و پرورش است.
فصل اول کتاب به بحث ارائه شده توسط سه برنده نوبل اقتصاد ۲۰۱۹ به نام های آبهیجیت بنر جی، استر دو فلو و مایکل کرمر در خصوص علل ناکارآمدی نظام آموزشی پرداخته است.
این افراد علت مشکلات نظام آموزشی را در غیرواقعی بودن اهداف این نظام یعنی آماده کردن دانش‌آموزان برای ورود به دانشگاه می‌دانند و اینکه نظام آموزشی مسأله نیازهای بازار کار و مهارت‌های لازم برای آن را مدنظر قرار نمی‌دهد؛ آنها راه‌حل مشکلات نظام آموزشی را در توجه به نیازهای بازار کار و عدم نخبه‌پروری عنوان کرده است.
فصل دوم به راهبردی که بیل گیتس مدیر و مالک مایکروسافت برای اصلاح نظام آموزشی ارائه کرده، پرداخته است. راهکار مدنظر وی اصلاح نظام ارائه بازخورد به معلمان است به این معنا که او می‌گوید باید در خصوص شیوه‌ها و نحوه تدریس معلمان به آنها بازخورد داده شود تا بتوانند نحوه تدریس خود را اصلاح کنند اما در اغلب کشورهای جهان معلمان از دریافت چنین بازخوردهایی محرومند.
فصل سوم هم به مشکل عدم ثبات مطالب کتب درسی در نظام آموزش و پرورش ایران و تأثیر سوء آن بر نظام آموزشی پرداخته است. تغییر دائمی محتوای کتب درسی در ایران تبدیل به یک معضل بزرگ برای نظام آموزشی شده و به عدم تسلط معلمان نسبت به مطالب کتب و در نتیجه مشکلات تدریس آن انجامیده است.
کتابشناسی توصیفی فقر در ایران
کتاب «کتابشناسی توصیفی فقر در ایران» نیز توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مرکز توانمندسازی حاکمیت و جامعه در دی ماه امسال منتشر شد. این کتاب در شش فصل و ۵۰۰ صفحه، به معرفی کتاب‌های ترجمه‌ای و تألیفی در حوزه‌های مطالعات فقر به زبان فارسی پرداخته است که فصول آن شامل راهکارهای کاهش فقر، مفهوم‌شناسی فقر، آثار و پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی فقر، عوامل بروز و تشدید فقر، سنجش فقر و گروه‌های در معرض فقر است.
از ویژگی‌های کتابشناسی توصیفی فقر در ایران می‌توان به جامعیت این مطالعه اشاره کرد، چنانکه ۱۹۸ عنوان کتاب انتشاریافته از سال ۱۳۲۴ تا ۱۳۹۸ در ایران با کلیدواژه فقر فهرست شده است که چکیده توصیفی ۱۵۰ کتاب نوشته و گردآوری شده است. این عناوین نیز صرفاً شامل کتاب‌هایی است که جنبه‌های تحلیلی داشته است و کتاب‌هایی مثل سرگذشت نامه‌ها و رمان‌ها از این مطالعه کنار گذاشته شده است.
این کتاب می‌تواند به عنوان دستاورد پژوهشی و تألیفی در یک قالب مدون شناخته شود که مناسب بسیاری از پژوهشگران و دانشگاهیان است. چنانکه دانشگاهیان یا هر خواننده علاقه‌مندی با مطالعه این کتابشناسی متوجه نواقص مطالعات فقر در ایران و عدم‌جامعیت آن خواهد شد.
این کتاب همچنین می‌تواند تمامی پژوهشگران فقر را یک قدم به پیش برد و آنان را از دوباره‌کاری‌های پژوهشی برحذر دارد و به سمت مطالعات بکر به خصوص مطالعاتی از جنس تحلیل‌های انضمامی و مشخص از ابعاد فقر مانند فقر آموزشی ببرد.
جستارها و یادداشت‌های همایش فقرپژوهی
«جستارها و یادداشت‌های همایش فقرپژوهی» نیز عنوان کتابی که از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی منتشر شده است. این کتاب، دستاوردها و توصیه‌های سیاستی پژوهشگران و صاحبنظران حوزه فقر را پیرامون شناسایی بهتر ریشه‌ها و علل فقر و همچنین راهکارهای برون‌رفت از آن، گردآوری و ارائه کرده است.
کتاب در سه بخش تنظیم شده است. بخش نخست کتاب به گفت وگو و مصاحبه‌ای کوتاه با برخی از اعضای شورای علمی همایش پیرامون علل و ریشه‌های فقر و راهکارهای مقابله با آن اختصاص دارد. بخش دوم حاوی یادداشت‌های اعضای شورای علمی و اجرایی همایش است و در نهایت، در بخش سوم جستارهای دانشجویی و چکیده آثار برگزیده در رشته‌های اقتصاد، حقوق و علوم اجتماعی ارائه شده است.
منبع: خبرگزاری ایرنا