شاخص امنیت غذایی سال  ۲۰۱۴ (GFSI)


در حال حاضر برآورد می شود حدود ۸۴۲ میلیون نفر گرسنگی مزمن را تجربه می کنند که نسبت به ۸۶۸ میلیون نفر در سال ۲۰۱۳، کاهشی تقریبا ۳ درصدی را نشان می دهد. این امر،‌ پیامد ربع قرن پیشرفت است که تعداد افراد دچار سوء تغذیه از سال ۱۹۹۰ تاکنون ۱۷ درصد افزایش یافته است، علیرغم چنین پیشرفتهایی، فقدان امنیت غذای جهانی،‌همچنان یک چالش باقی مانده است.

شاخص امنیت غذایی جهانی،‌به مسائلی فراتر از گرسنگی نگاه کرده و عوامل اصلی موثر بر ناامنی غذایی را از سه جنبه اصلی استطاعت پذیری،‌ در دسترس بودن و کیفت مواد غذایی در بین ۱۰۹ کشور جهان بررسی می کند که کشور ایران در فهرست این کشورها قرار ندارد. این شاخص یک مدل پویای کمی و کیفی برای محک زنی است و محرک های امنیت غذایی را در سطح کشورهاهی توسعه یافته و در حال توسعه می سنجد.

شاخص استطاعت پذیری،‌توانایی افراد به پرداخت قیمت مواد غذایی در یک کشور و هزینه های نسبی که در شرایط عادی و شوکهای مرتبط با مواد غذایی متحمل می شوند را بررسی می کند. در واقع،‌ مقوله استطاعت‌پذیری همبستگی تنگاتنگی با سطوح درآمدی دارد.  ایالات متحده در میان سایر کشورها به مقام نخست در استطاعت پذیری دست یافت . کشورهای کم درآمد عمدتا پایین ترین رده ها را به خود اختصاص داده اند و ماداگاسکار بدترین امتیاز را کسب کرده است.

دسترس پذیری  عواملی را بررسی می کند که بر عرضه و سهولت دسترسی به مواد غذایی در درون یک کشور تاثیر می گذارند. با توجه به ماهیت ساختاری مقوله دسترس پذیری، ‌اقتصادهای پیشرفته‌تر شمال آمریکا، ‌اروپا و آسیا بهترین عملکرد را دارند. ایالات متحده،‌همچنان در بالای این رده بندی قرار دارد. کشورهای کم درآمد، ‌بویژه کشورهای جنوب صحرای آفریقا دارای کمترین امتیاز دسترس پذیری هستند. چاد،‌ بدترین عملکرد کشوری در دسترس را دارا می باشد.

سومین دسته در شاخص GFSI بررسی کیفیت تغذیه ای رژِیمهای غذایی متوسط و ایمنی غذای محیطی هر کشور است. این دسته بندی گاهی اوقات توسط دیگر مفسران به «میزان سودمندی بهره برداری» معرفی می شود. بیست و دو کشور بسیار توسعه یافته بهترین نمرات را در ایمنی غذایی دارا هستند و در مقابل کشورهای جنوب صحرای آفریقا،‌ بیشتر کشورهای دارای پایین ترین رتبه را تشکیل می دهند.

به طور کلی بررسی ها نشان می دهد کشورهایی مثل آمریکا،‌ اتریش، هلند و نروژ  در راس امنیت غذایی قرار دارند که به لطف عرضه فراوان،‌ درآمد بالا،‌هزینه پایین مواد غذایی نسبت به سایر مخارج و تحقیق و توسعه شدید در تولید مواد غذایی بوده است. اما حتی در این کشورهای ثروتمند هم مواد غذایی مصرفی،‌فاقد ریز مغذی های کافی است.

پیش گفتار

شاخص امنیت غذایی جهانی، به مسائلی فراتر از گرسنگی نگاه کرده و عوامل اصلی موثر بر ناامنی غذایی را از سه جنبه اصلی استطاعت پذیری در دسترس بودن و کیفیت مواد غذایی در بین ۱۰۹ کشور جهان بررسی می‌‎کند که کشور ایران در فهرست این کشورها قرار ندارد (کشورهای کویت و امارات متحه عربی برای نخستین بار وارد این شاخص شدند). این شاخص یک مدل پویای کمی و کیفی برای محک زنی است که از ۲۸ نماگر منحصر بفرد تشکیل شده و محرکهای امنیت غذایی را در سطح کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه می سنجد. شاخص امنیت غذایی جهانی نشان می دهد مردم کشورهای پیشرفته معمولا ۱۲۰۰ کالری بیشتر از کشورهای کم درآمد در روز مصرف می کنند. در حالی که هر فرد معمولی روزانه به ۲۳۰۰ کالری نیاز دارد،‌ کشورهای ثروتمند ۱۱۰۰ کالری بیشتر و کشورهای کم درآمد ۱۰۰ کالری کمتر از این مقدار دریافت می کنند. کشورهایی مثل امریکا،‌اتریش،‌ هلند و نروژ در راس امنیت غذایی قرار دارند که به لطف عرضه فراوان،‌ درآمد بالا،‌هزینه پایین مواد غذایی نسبت به سایر مخارج و تحقیق و توسعه شدید در تولید مواد غذایی بوده است. اما حتی در این کشورهای ثروتمند هم مواد غذایی مصرفی،‌فاقد ریزمغذیهای کافی است.

 

احمد میدری

معاون رفاه اجتماعی

مشخصات گزارش

عنوان: شاخص امنیت غذایی جهانی سال ۲۰۱۴ (GFSI)

Economist Intelligence Unit (2014) “Global Food Security Index”

ترجمه و تلخیص : جعفر خیرخواهان؛ همکاران: رضا عظیمی مروی، راضیه آراسته

وزارت تعاون،‌ کار و رفاه اجتماعی،‌ معاونت رفاه اجتماعی،‌ دفتر مطالعات رفاه اجتماعی

شماره گزارش : ۲۱،‌تاریخ انتشار: شهریور ۱۳۹۳

پانوشت:

  •  [۱]- Economist Intelligence Unit (2014) “Global Food Security Index”
  •  [۲]- Global food security index

شاخص امنیت غذایی جهانی سال ۲۰۱۴

مطالعات معاونت رفاه اجتماعی

ایمنی غذاییسوء تغذیهفقرناامنی غذایی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *