دولتها در سراسر جهان خواستار هدفگذاری برنامههای اجتماعی چتر یا تور ایمنی برای فقرا میباشند. یکی از چالشهای پیش روی کشورهای درحالتوسعه، شناسایی صحیح خانوارهای فقیر بدون در دست داشتن اطلاعات موثق در خصوص وضعیت درآمدی آنها است، چراکه بسیاری از فقرا در بخشهای غیررسمی و ثبتنشده اقتصاد ملی مشغول فعالیت میباشند. استفاده از اطلاعات غیر موثق در شناسایی خانوارهای واجد شرایط، موجب هدایت منابع مالی به سمت خانوارهای ثروتمندتر و درنتیجه کاهش منابع برای نیازمندان مدنظر میگردد. بر همین اساس دولتها برای مقابله با چنین مشکلی از دو شیوه آزمون تقریب وسع و هدفمندسازی اجتماعمحور استفاده میکنند که نیازی به داشتن دادههای سرشماری و ثبت درآمدهای رسمی در آنها وجود ندارد.
این گزارش که خلاصهشده یک کار پژوهشی توسط پژوهشگران دانشگاه ام.آی.تی است به تجربه کشور اندونزی در این زمینه اختصاص دارد. گزارش حاضر به بررسی تجارب کشور اندونزی در زمینه شناسایی فقرا میپردازد. کشور اندونزی محل اجرای یکی از گستردهترین برنامههای پرداخت نقدی هدفمند در میان کشورهای درحالتوسعه تحت عنوان برنامه پرداخت کمک نقدی مستقیم است. در این کشور سه شیوه هدفمندسازی بهصورت ارزیابی تصادفی (آزمون تقریب وسع، شیوه اجتماعمحور و شیوه ترکیبی که در آن افراد شناساییشده توسط اعضای اجتماعات محلی بهوسیله آزمون تقریب وسع مورد تأیید قرار میگیرند)، مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج بررسی نشان میدهد در میان سه شیوه معرفیشده، آزمون تقریب وسع کمترین میزان خطای کلی را در شناسایی و هدفمندی خانوارها داشته است. درصورتیکه فقر را زندگی با ۲ دلار یا کمتر در روز تعریف کنیم، آزمون تقریب وسع نسبت به سایر شیوهها در شناسایی فقرا بهتر عمل کرده است؛ اما مزیت اصلی هدفمندسازی اجتماعمحور به شکل رضایتمندی جامعه محلی، هزینه اندکی بیشتر این رویکرد را توجیه میکند.
- گزارش کارشناسی معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی- دفتر مطالعات رفاه اجتماعی