شناخت الگوی فضایی گسترش فقر شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)آذر ۱۱, ۱۳۹۸

از ویژگی‌های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از این‌رو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محلات در رفاه و آسایش بوده و در نقطه مقابل بعضی از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. بنابراین برای ایجاد تعادل و به منظور دستیابی به الگوی مناسب بحث برنامه‌ریزی منطقی مطرح می‌گردد که هدف آن شناخت نابرابری‌های اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی و ایجاد توازن در سطح نواحی شهری مکان‌های مختلف می‌باشد، که در این خصوص لازم است به منظور شناخت نارسایی‌ها و کمبودها در سطح شهرها اقدامات مصرانه‌ای جهت رفع نابرابری‌ها انجام شود. با توجه به اهمیت تحلیل توزیع فضایی فقر در مناطق مختلف شهری، هدف این پژوهش تحلیل توزیع فضایی فقر شهری و نشان دادن نابرابری در سطح شهر کرمانشاه می‌باشد. روش پژوهش کاربردی از نوع توصیفی-تحلیلی- تطبیقی است، که از مدل‌ها و نرم افزارهای کامپیوتری SPSS, Arc/GIS, Arc/View استفاده شده است. برای شناخت شهر کرمانشاه از منظر تحلیل سازمان فضایی فقر شهری از اطلاعات بلوک-های آماری سال ۸۵-۱۳۷۵ و از ۳۳ شاخص که به ۴ عامل ترکیبی تبدیل شده و نتایج با بهره‌گیری از مدل تحلیل عاملی ارزیابی شده، استفاده گردیده است. جامعه آماری این پژوهش شهر کرمانشاه در سال ۸۵-۱۳۷۵ است. نتایج به دست آمده از تحلیل تطبیقی گویای این مهم است که شهر کرمانشاه در سال ۱۳۷۵ دارای ۴۶۱ بلوک معادل ۱۰% درصد خیلی فقیر، ۶۴ بلوک معادل ۱% درصد فقیر، ۳۸۵۴ بلوک معادل ۸۰% درصد متوسط، ۲۶۶ بلوک معادل ۶% درصد مرفه، ۱۲۱ بلوک معادل ۳% درصد خیلی مرفه بوده اند. نتایج برای سال ۱۳۸۵ از این قرار بوده که ۱۶۸۷ بلوک معادل ۲۱% درصدخیلی فقیر، ۱۷۴۴بلوک معادل ۲۲% درصد فقیر، ۲۳۹۲ بلوک معادل ۲۹% درصد متوسط، ۱۶۵۳ بلوک معادل ۲۰% درصد مرفه، ۶۱۲ بلوک معادل ۸% درصد خیلی مرفه می‌باشند. آمارها حاکی از آن است که شهر به سوی دو قطبی شدن پیش می‌رود. ذکر این نکته لازم است که نتایج حاصله صرفاً با تکیه بر شاخص‌های مورد استفاده در پژوهش می‌باشد و در صورت عدم مشکلات آماری و به کار‌گیری شاخص‌های بیشتر از قبیل شاخص‌های درآمدی این احتمال وجود دارد که نتایج تحت تأثیر قرار گیرد.