بررسی رابطه فقر و کیفیت محیط زیست در مناطق کلان شهر تهرانآذر ۱۱, ۱۳۹۸

تهران کلانشهری است که مانند هر پدیده مادی در حال شدن است و از چند دهه پیش بسیاری از مشخصه‌های یک کلانشهر را پیدا کرده و به ویژه به مسائل و مشکلات آن مبتلا شده است. رشد سریع شهر تهران و افزایش بی‌رویه سکونتگاه‌های شهری در گروی تخریب، آسیب و یا نابودی پتانسیل‌های محیطی و طبیعت بستر است. رویارویی خردمندانه با این چالش نیازمند توانایی درک درست و سیستماتیک از هر دو مفهوم و عملکرد محیط زیست به عنوان یک سیستم طبیعی و تولیدکننده از پیش تعریف شده و فقر به عنوان یک مسئله انسان‌ساخت می‌باشد. درک و فهم رابطه عمیق این مسئله (فقر) و بستر طبیعی(محیط زیست) برای حل مشکلات شهر و محیط، و امتزاج و بهینه‌سازی سیستم‌ها و فرایندهای چندگانه طبیعی و انسانی امری اساسی است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه فقر و کیفیت محیط زیست در تهران می‌باشد.این تحقیق از حیث روش کمی بوده و از روش اسنادی و از منابع کتابخانه‌ای، مقالات، کتابهای مورد نیاز و داده‌ها و اطلاعات سازمان‌های ذی‌ربط در جهت گردآوری اطلاعات، مبانی نظری ، ادبیات تحقیق موضوع استفاده شد. برای شناسایی رابطه فقر و کیفیت محیط زیست تهران از طریق مطالعات گوناگون و استفاده از پژوهش‌های خارجی و داخلی در شناخت شاخص‌های معرف فقر و محیط زیست، ۷۹ معرف در قالب ابعاد فقر اجتماعی(۲۶ معرف)، فقر اقتصادی(۲۱ معرف)، فقر کالبدی(۱۸ معرف) و کیفیت محیط زیست( ۱۴ معرف) انتخاب گردید و برای پاسخگویی به فرضیات پژوهش و نتیجه‌گیری از روش‌های آماری و آزمون‌های متفاوت استفاده گردید.نگارنده نشان داد که بین فقر اقتصادی و کیفیت محیط زیست رابطه‌ای معکوس وجود دارد، یعنی با افزایش و بهبود مولفه‌های فقر اقتصادی کیفیت مولفه‌های محیط زیست کاهش یافته است و بین فقر و کیفیت محیط زیست رابطه‌ای مستقیم وجود دارد، یعنی با افزایش و بهبود مولفه‌های فقر کالبدی کیفیت مولفه‌های محیط زیست افزایش یافته است و در ضمن بین فقر اجتماعی و مولفه‌های کیفیت محیط زیست پژوهش حاضر رابطه‌ای وجود نداشت.