تدوین چارچوب سنجش رانده شدگی اجتماعی در برنامه ریزی توسعه استان هرمزگان


رانده شدگی افراد و گروه های اجتماعی به واسطه نابسامانی های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی چون فقر، تورم، بیکاری، فقدان امنیت مالی و حقوقی و عدم مشارکت در فرآیندهای تصمیم گیری زمینه مساعدی را برای انواع مختلف آسیب های اجتماعی چون خودکشی، سرقت، اعتیاد به مواد مخدر و الکل، طلاق و تکدیگری فراهم می کند. همچنین تأثیرات منفی برای انسجام ملی، احساس بیگانگی و نابودی سرمایهی فرهنگی – اجتماعی و در نهایت گرایش به خودمختاری و تحجر هویت و نگرش بسته و محدود به تغییرات خواهد داشت. در ایران نیز طی سال های اخیر، باب بحث در مورد مفهوم رانده شدگی اجتماعی گشوده شده و شناسایی و تحلیل جنبه های مختلف این مفهوم، به تدریج مورد توجه اجتماع پژوهان قرار گرفته است. هر چند آمار دقیقی از توزیع خدمات و فرصت های اجتماعی و اقتصادی و مشارکت در عرصه های اجتماعی و مدنی در کشور وجود ندارد اما نمودهای رانده شدگی اجتماعی در بیشتر شهرها و کلان شهرها مشهود

است.

برخی مطالعات انجام شده در سطح استان هرمزگان نشان می دهد که این استان علی رغم برخورداری از سهم بالایی از فعالیت صنعتی، اهمیت اقتصادی به واسطه همسایگی با کشورهای حاشیه خلیج فارس، وجود مناطق آزاد قشم و کیش و قرار گیری در رتبه هفتم از لحاظ شاخص درآمد سرانه در سطح کشور که پتانسیل های توسعه این استان به حساب می آیند، در رده استان های محروم کشور به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر تدوین چارچوب سنجش پدیده رانده شدگی اجتماعی، به کار گیری چارچوب تدوین شده جهت وضعیت سنجی و تحلیل وضعیت استان هرمزگان در جهت کاهش رانده شدگی اجتماعی در سطح استان است. پژوهش حاضر از نظر هدف تحقیق در زمره تحقیقات کاربردی محسوب می شود و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است؛ که در بخش توصیفی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای – اسنادی اطلاعات و داده های مورد نیاز پژوهش جمع آوری شده است. در بخش تحلیلی نیز به منظور پاسخگویی به سؤالات مطرح شده در پژوهش و دستیابی به اهداف موردنظر از روش تلفیقی استفاده گردید؛ بنابراین برای گردآوری داده ها و اطلاعات از مطالعات اسنادی و تحلیل داده ها و اطلاعات از روش های غیر مستقیم، تحلیل های آماری، تحلیل محتوا و فن SOAR استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که طی دوره بررسی شده در ارتباط با مؤلفه محرومیت اجتماعی ۲۳ درصد از شهرستانهای استان دارای روند صعودی، ۳۸ درصد نزولی و ۳۹ درصد فاقد الگوی مشخص هستند. در ارتباط با فقر، ۳۸ درصد الگوی صعودی، ۳۱ درصد نزولی و ۳۱ درصد فاقد الگو هستند. در زمینه عدالت فضایی نیز، ۳۱ درصد الگوی صعودی، ۱۵ درصد نزولی و ۵۶ درصد فاقد الگو می باشند. همچنین به لحاظ سرمایه اجتماعی، ۱۵ درصد دارای الگوی صعودی، ۳۱ درصد نزولی و ۵۴ درصد فاقد الگو هستند. به طور کلی در ۲۳ درصد از شهرستانهای استان طی سال های مورد بررسی، وضعیت رانده شدگی در حال کاهش، در ۲۳ درصد در حال افزایش و در ۵۴ درصد الگوی مشخصی قابل مشاهده نبوده است و دارای روندی صعودی- نزولی و یا نزولی صعودی بوده اند. به طور کلی در سال ۱۳۹۵ شهرستان ابوموسی دارای کمترین سطح رانده شدگی اجتماعی و شهرستان سیریک دارای بیشترین سطح رانده شدگی اجتماعی است.

  • نیک‌نام، پریا. ۱۳۹۸٫ «تدوین چارچوب سنجش رانده شدگی اجتماعی در برنامه ریزی توسعه استان هرمزگان». رشته شهرسازی. استاد راهنما: وحیده ابراهیم‌نیا. دانشگاه شهید بهشتی.

پایان‌نامه‌هامشارکت‌کنندگان در مرحله‌ی اول

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *