بحث و تبادل نظر پیرامون پدیدهی فقر و راهکارهای مبارزه با آن، از دیرباز مورد توجه صاحب نظران در مکاتب فکری مختلف بوده است.
یکی از مهم ترین مسائلی که سیاست گذاران حوزهی رفاه، در مبارزه با پدیدهی فقر با آن مواجه هستند، شناسایی دقیق فقرا بر اساس ویژگی های مختلف و برنامه ریزی بر اساس آن است تا بتوانند اعتبارات مدنظر را با بیشترین دقت برای اقشار محروم هزینه نموده و اصابت اعتبارات را بالا ببرند. هدف گیری جغرافیایی با استفاده از نقشه های فقر راهی است که تجربه ی حکومت ها برای شناسایی دقیق تر فقرا به آن رسیده است. در واقع نقشه فقر، نمایش جغرافیایی فقر است که نشان می دهد فقر در چه قسمتهایی از کشور تمرکز یافته ، میزان فقر در هر منطقه چقدر است و افراد چه اندازه با خط فقر فاصله دارند(شکاف فقر به چه میزان است). نقشه های فقر می توانند توزیع و میزان فقر را در سطح کشوری، برای مقیاس شهرستان و حتی شهر و روستا نشان دهند. نقشه ی فقر موجب مصرف دقیق تر بودجه های محدود در راستای تخصیص یارانه ها می شود
از این رو پژوهش حاضر ماموریت خود را در دو حوزه تعریف می نماید. در ابتدا مفاهیم مرتبط با مفهوم فقر، هدف گیری و نقشه فقر مورد بررسی قرار خواهد گرفت و ضمن ارائه ی تفصیلی پیرامون این موضوعات، تجربیات جهانی در تدوین و تهیه نقشه فقر مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. در قسمت دوم، با بررسی شاخص فقر آمارتیاسن و بیان برتری های این شاخص نسبت به دیگر شاخصهای فقر متداول، این پژوهش به برآورد شاخص فقر آمارتیا سن برای استان قم در سال ۱۳۹۶ و تهیه ی نقشه فقر این استان به تفکیک جمعیت شهری، روستایی، مردان سرپرست خانوار و زنان سرپرست خانوار می پردازد.
نتایج حاکی از این است که با توجه به اینکه کشور ایران در بسیاری از مشکلات حوزهی رفاه اجتماعی و فقرزدایی اشتراکات زیادی با سایر کشورها دارد، مناسب است تا از تجربه ی مثبت این کشورها بهره برده و در این راه به تدوین نقشه فقر موردنیاز خود برای استان ها و شهرستان ها و روستاهای کشور بپردازد تا از مزایای صرفه جویی در بودجه های رفاهی بهره مند شود. در سوی دیگر، نتایج برآورد شاخص فقر آمارتیا سن در استان قم نشان می دهد که جامعه خانوارهای فقیر دارای سرپرست زن و هم چنین فقرای روستانشین این استان، وضعیت وخیم تری نسبت به سایر فقرای استان دارند و باید در مرکز توجهات مسئولین واقع شوند.
- کیانی، مهدی. ۱۳۹۸٫ « برآورد نقشه فقر ایران با استفاده از شاخص فقر آمارتیا سن و ارائه ی دلالت های سیاستی جهت تخصیص مناسب منابع فقرزدایی در راستای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی». رشته معارف اسلامی و اقتصاد. استاد راهنما: محمدجواد شریف‌زاده. دانشگاه امام صادق.