فقر پدیده شایعی است که تقریباً در همه جوامع بخصوص در کشورهای درحالتوسعه وجود داشته و در زمره مهمترین معضلات جامعه شناخته میشود. کشور ایران با وجود پتانسیلهای عظیم اقتصادی و نیز ثروتهای فراوان خدادادی چه معدنی و چه انسانی ازلحاظ سطح رفاه اقتصادی و اجتماعی جایگاه خوبی نداشته و فقر در اغلب سطوح جامعه ریشه دوانده است. امروزه با پیروی از شواهد پیشین، میتوان نتیجه گرفت که تنها دسترسی به سرمایه مالی، سرمایه انسانی و سرمایه فیزیکی (زیربنایی) در کاهش فقر یا توسعه اقتصادی کافی نیست؛ نتایج بسیاری از مطالعات در کشورهای درحالتوسعه نشان میدهند که سرمایه اجتماعی بهعنوان منبع بالقوه رشد و توسعه اقتصادی نقش مهمی در کاهش فقر دارد.
بر این اساس هدف این پژوهش بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و فقر خانوارهای شهری کشور طی دوره ۱۳۹۵-۱۳۸۵ بوده که ابتدا با بهرهگیری از روش معکوس ضریب انگل و مدل پانل دیتا میزان فقر ۳۰ استان کشور ارزیابی میشود. همچنین به کمک سیستم استنتاج فازی ممدانی و پرسشنامهای حاوی ۱۶ سؤال از ۲۸ نفر از خبرگان اقتصادی، سرمایه اجتماعی استانهای تحت بررسی اندازهگیری میشود. درنهایت با استفاده از نرمافزار stata و به کمک مدل پانل ور (Pvar) به بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و فقر میپردازد. نتایج حاکی از آن است که استانهای سیستان و بلوچستان و قم به ترتیب بیشترین و کمترین میزان نرخ فقر بوده و همچنین استان یزد بهعنوان استانی با بیشترین میزان سرمایه اجتماعی برآورد شد. درنهایت بررسی رابطه بین فقر و سرمایه اجتماعی حاکی از آن است که در کشور ایران و در دوره موردبررسی تنها یک رابطهی علیت یکطرفه از سوی سرمایه اجتماعی بر فقر در سطح %۹۵ قابلاثبات است.
- سهرابیوفا، زهرا. ۱۳۹۸٫ «بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر کاهش فقر خانوارهای کشور در ایران». استاد راهنما: علی سوری. دانشگاه تهران.