فقر یکی از جدی‌ترین مظاهر محرومیت انسان است که دارای ویژگی چندبعدی و فضایی است. فقر همیشه یک مشکل اساسی است که باعث کند شدن روند پیشرفت جامعه بشری می‌شود. در برنامه سازمان ملل تا سال ۲۰۳۰، ۱۷ هدف برای توسعه پایدار تعیین کرده است که اولین مورد پایان دادن به فقر به تمام اشکال آن است. فقر تنها درآمد کم نیست بلکه محرومیت استفاده از ظرفیت‌های اساسی است.
هدف از این پژوهش، شناسایی وضعیت فقر و توزیع فضایی آن در سطح شهرستان کوهدشت است. به‌این‌ترتیب، نخست موضوع موردمطالعه معرفی و بررسی گردید. در ادامه به‌مرور تحقیقات صورت گرفته توسط محققین داخلی و خارجی پرداخته شد. سپس نظریه‌های موجود درزمینه فقر موردبررسی قرار گرفت. برای شناسایی شاخص‌ها و عوامل مؤثر بر فقر و توزیع فضایی آن از طریق مطالعه مبانی نظری و پیشینه تحقیق فقر روستایی استفاده شد. این عوامل در پنج بعد سیاسی (امنیت، سیاسی)، اجتماعی (آموزش، عدالت)، اقتصادی (هزینه‌های خوراکی، درآمد و تسهیلات، هزینه‌های جانبی، اشتغال)، محیطی (خدماتی ـ کالبدی، محیطی) و جمعیت شناختی (جمعیت شناختی) دسته‌بندی شدند.
جامعه آماری پژوهش خانوارهای روستایی شهرستان کوهدشت بودند که ۴۲۵ خانوار در ۲۶ سکونتگاه روستایی به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی‌شده انتخاب‌شده و موردسنجش قرار گرفتند. داده‌های موردنیاز از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری گردید. اعتبار پرسشنامه تحقیق از طریق اعتبار صوری و سازه و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید گشت. داده‌های جمع‌آوری‌شده نیز از طریق نرم‌افزار آماری spss و Arcgis مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. همچنین برای نمایش توزیع فضایی فقر در سطح شهرستان از روش IDW استفاده شد.
نتایج تحلیل در دو بخش توصیفی و استنباطی ارائه گردید و سؤالات تحقیق موردبررسی قرار گرفت. جهت ارزیابی شاخص‌ها آزمون T تک نمونه‌ای استفاده شد که نتایج نشان داد که بهترین وضعیت مربوط به شاخص عدالت و بدترین نیز مربوط به شاخص‌های محیطی و آموزش بود، همچنین آزمون تعقیبی دانکن جهت تفاوت بین روستاها استفاده شد که روستاها در پنج سطح طبقه‌بندی شدند. نتایج تحلیل فضایی کلی فقر نشان داد که بیشترین خوشه‌های داغ که بیانگر وجود فقر در مناطق روستایی است، مربوط به مناطق جنوبی (گسترده‌ترین و پرتکرارترین مناطق از حیث داشتن خوشه داغ) در روستاهای حسن بگی ریکا و کوتوله حسن است. در نقشه کلی وضعیت فقر نیز سه خوشه داغ در روستاهای چشمه داراب شرف علی، چم زرشک و پرچه سرخ است. همچنین بهترین وضعیت نیز مربوط به مناطق مرکزی (دهستان بلوران) و جنوبی (دهستان کوهنانی) شهرستان است.
به‌طورکلی در جمع‌بندی نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان گفت مهم‌ترین ابعاد فقر روستایی در شهرستان کوهدشت به ترتیب مربوط به درآمد و تسهیلات، آموزش، شاخص محیطی، شاخص خدماتی-کالبدی، هزینه‌های خوراکی، هزینه‌های جانبی و اشتغال است.
- محمدی، مجید. ۱۳۹۸٫ «سنجش و تحلیل فضایی فقر در نواحی روستایی شهرستان کوهدشت». استاد راهنما: محمدامین خراسانی. دانشگاه تهران.