در این پژوهش عوامل تعیین‌کننده‌ی فقر ازنقطه‌نظر ویژگی‌های جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی سرپرست خانوار بررسی می‌شوند. نمونهی مورداستفاده در این پژوهش شامل ۶۶,۰۳۸ نفر و درمجموع ۱۸,۸۰۹ خانوار شهری از کل نمونهی استخراجی کشور است که به روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای در سال ۱۳۹۵ توسط مرکز آمار ایران انتخاب شده و اطلاعات مربوط به هزینه-درآمد آن‌ها جمع‌آوری شده است. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن دو سطح رفاهی متفاوت به بررسی احتمال خروج از فقر می‌پردازد. بر اساس مطالعات پیشین نمونهی موردبررسی به سه گروه درآمدی پایین، متوسط و بالا تقسیم شد و با در نظر گرفتن متغیرهای موردنظر احتمال خروج خانوارها از گروه یک‌سوم پایین درآمدی به دوسوم بالا بررسی شد. بر این اساس مرز درآمدی برای خروج خانوار از فقر برابر با ۱۱۵ میلیون ریال در سال محاسبه شد.
همچنین به‌عنوان مقایسه خط فقر برآورد شده توسط افقه و منصوری (۱۳۹۷) به دلیل ویژگی‌های مطلوب آن مورداستفاده قرار گرفت. به‌این‌ترتیب خط فقر متوسط برآورد شده توسط افقه و منصوری برای خانوارهای شهری ایران در سال ۱۳۹۵ که برابر با ۲۶۴ میلیون ریال محاسبه شده است، در نظر گرفته شد و خانوارهایی که درآمد سالانه‌شان از این مقدار کمتر باشد فقیر در نظر گرفته می‌شوند. برای تعیین احتمال عوامل اثرگذار بر فقر در نمونه موردمطالعه، از یک مدل رگرسیونی با متغیر وابسته گسسته استفاده شده است که شانس خروج خانوار از فقر را به ویژگی‌های جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی سرپرست خانوار، مرتبط می‌سازد. برای برآورد این مدل از روش حداکثر راست‌نمایی استفاده شده است.
با استفاده از داده‌های هزینه-درآمد خانوار برای سال ۱۳۹۵، اثر ۱۲ عامل جمعیتی اقتصادی اجتماعی بر احتمال خروج خانوار از فقر تحت یک مدل رگرسیون پروبیت سنجش شد. برخی از این عوامل صرفاً مربوط به ویژگی‌های سرپرست خانوار بوده و برخی دیگر مربوط به‌کل افراد خانوار بوده‌اند. در این مدل از یک متغیر مجازی برای تعیین احتمال خروج خانوارها از فقر استفاده شد. به این صورت که برای خانوارهای فقیر عدد یک و برای خانوارهای غیرفقیر عدد صفر در نظر گرفته شد.
بر اساس نتایج مدل، عامل اثرگذار در خروج از فقر خانوار در سطح رفاهی پایین‌تر، وضعیت درآمدی سرپرست خانوار و در سطح رفاهی بالاتر، نسبت تعداد افراد دارای درآمد در خانوار بوده و همچنین تعداد مطلق افراد دارای درآمد در خانوار نیز اثر قابل‌توجهی در خروج خانوار از فقر داشته است. افزایش سطح تحصیلات سرپرست خانوار عامل دیگری در خروج از فقر بود. همچنین افزایش تعداد افراد تحصیل‌کرده در خانوار نیز اثر قابل‌توجهی در خروج از فقر داشته است. با افزایش بعد خانوار احتمال فقیر شدن کاهش می‌یابد اما با شدت گرفتن مجذور تعداد افراد خانوار احتمال فقر افزایش می‌یابد. بر این اساس، خانوارهای با سرپرستان دارایی کهولت سن و همچنین خانوارهای با سرپرست زن فقیرترند. بر اساس نتایج مشخص شد سرپرستانی که بدون همسر هستند با احتمال بیشتری نسبت به سرپرستان دارای همسر، فقیرند. به‌عنوان یک نتیجه‌گیری کلی مشاهده شد که فقر با سرمایه اجتماعی ازجمله تحصیلات و درآمد، سن، جنسیت سرپرست خانوار و وضعیت تأهل وی و بعد خانوار رابطه دارد.
- کبریایی، عاطفه. ۱۳۹۸٫ «بررسی عوامل جمعیتی، اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر فقر سرپرست خانوار در خانوارهای شهری ۱۳۹۵». استاد راهنما: محمد میرزائی. دانشگاه تهران.