تدوین الگوی کشت هر منطقه از دیرباز جزو وظایف اصلی سازمانهای مختلف که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم به کشاورزی مربوط هستند، است. در این مطالعه کاربردی از برنامهریزی ریاضی، برای تعیین الگوی بهینهی کشت محصولات عمدهی شهرستان بهبهان با هدف افزایش درآمد کشاورزان موردبررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه ارتباط تنگاتنگی بین درآمد افراد جامعه و مقولهی فقر وجود دارد، میتوان از طریق بهینهسازی شاخص فقر FGT به الگوی کشت نیز دست یافت. بنابراین، دو مدل برنامهریزی پیشنهاد شد که در حالت اول بهینهسازی الگوی کشت با هدف حداکثرسازی سود و در حالت دوم با حداقل سازی شاخص FGT همراه بود. اطلاعات موردنیاز از طریق مصاحبه با کارشناسان جهاد کشاورزی این شهرستان در سال زراعی ۱۳۹۶- ۱۳۹۵و همچنین مرکز آمار ایران جمعآوری گردید. مناطق موردبررسی در این مطالعه شامل: سردشت، لنگیرات، حومه، دودانگه و تشان میباشند، که بسته به نوع اقلیم و خاک از محصولات زراعی و باغی متفاوتی برخوردار هستند. حل این دو مدل پیشنهادی توسط نرمافزار GAMS و الگوریتم Conopt که از روش سیمپلکس تعمیمیافته در حل مسائل خطی و غیرخطی استفاده میکند، انجام پذیرفت.
نتایج نشان داد که با هدف حداکثرسازی سود سطح زیرکشت و مقدار آب مصرفی در کل شهرستان در حالت بهینه به میزان ۷۶/۲ و ۶۳/۴ درصد افزایش یافته است. این شهرستان از منابع آبی کافی برای کشت محصولات سودآوری چون گوجهفرنگی، هندوانه و چغندرقند برخوردار است که سود حاصل از کشت این محصولات در حالت بهینه به ترتیب به میزان ۵۸/۳۱، ۹۳/۲۹ و ۱۶/۳۲ درصد افزایش یافته است. در مرحلهی حداقل سازی شاخص FGT نیز سطح زیرکشت و مقدار آب مصرفی در حالت بهینه به میزان ۶/۲ و ۲۸/۴ درصد افزایش یافته که نسبت به حالت قبل تفاوت محسوسی ندارد و پس از بهینهسازی الگوی کشت و شاخص FGT به محاسبهی شاخص فقر FGT در دو حالت جاری و بهینه پرداخته شد. با میانگینگیری از این شاخص مشاهده شد که مقدار این شاخص از ۴۶/۳ در حالت کنونی به ۱/۰ در حالت بهینه رسید.
- سایبان، فاطمه. ۱۳۹۷٫ «بهینهسازی شاخص فقر با بهرهبرداری بهینه از عوامل تولید کشاورزی در شهرستان بهبهان». استاد راهنما: عباس عبدشاهی. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، دانشکده مهندسی زراعی و عمران روستایی.