بررسی پویایی‌های فقر در ایران (با استفاده از داده‌های تابلویی ترکیبی)


تلاش‌های بسیاری طی چند دهه اخیر برای شناسایی و اندازه‌گیری فقر ایستا در ایران و همچنین عوامل مؤثر بر آن انجام شده است، ولی مطالعات در حوزه پویایی‌های فقر، به دلیل کمبود داده‌های تابلویی خانوار از قدمت چندانی برخوردار نیستند؛ که می‌توان این را کمبودی جدی در مقابله با فقر قلمداد کرد. این مطالعه به دنبال یافتن احتمال ورود به فقر و خروج از آن برای خانوارهای یکسان طی سال‌های مختلف است. دلیل این امر نبود داده‌های تابلویی واقعی از هزینه و درآمد خانوار است. برای غلبه بر این نقصان، پژوهش حاضر پس از محاسبه خط فقر مطلق بر اساس رویکرد نیازهای اساسی، با هدف بررسی احتمال نقل‌وانتقال خانوارها از دایره فقر در سطح خانوار از روش داده‌های تابلویی ترکیبی بهره گرفته و پویایی‌های فقر را به تفکیک مناطق شهری و روستایی کشور در سال‌های ۱۳۹۱، ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ موردمطالعه قرار می‌دهد.

همچنین از مدل توبیت برای بررسی میزان تأثیر عوامل مؤثر بر فقر شامل: سن سرپرست خانوار، جنسیت سرپرست خانوار، بار تکفل، نسبت هزینه‌های خوراکی به‌کل هزینه‌های خانوار، تحصیلات و منطقه محل سکونت استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد نوعی وابستگی حالت در وضعیت فقر هم در مناطق شهری و هم در مناطق روستایی وجود دارد به‌طوری‌که بیش از ۸۰ درصد خانوارهایی که در سال ۱۳۹۵ فقیر (غیر فقیر) بودند در دوره اول (سال ۱۳۹۱ یا سال ۱۳۹۴) نیز فقیر (غیر فقیر) بوده و تنها با احتمال کمتر از ۲۰ درصد خانوارهای فقیر (غیر فقیر) سال ۱۳۹۵ در دوره قبل در وضعیت غیر فقیر (فقیر) قرار داشته‌اند. همچنین نتایج مدل توبیت به تفکیک خانوارهای شهری و روستایی نشان می‌دهد تمامی متغیرهای توضیحی مذکور در مدل تأثیر معنی‌داری بر فقر دارند.

  • گریوانی، فاطمه. ۱۳۹۷٫ «بررسی پویایی‌های فقر در ایران (با استفاده از داده‌های تابلویی ترکیبی)». استاد راهنما: محمدطاهر احمدی شادمهری. دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی.

پایان‌نامه‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *