امروزه گردشگری با برخورداری از ویژگی‌های منحصربه‌فرد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی توانسته است طیف گسترده‌ای از مشاغل و فعالیت‌هایی را تحت پوشش قرار داده و تبدیل به یکی از پربازده‌ترین صنایع در جهان گردد. از سوی دیگر کاهش فقر همواره یکی از مشکلات عمده در کشورهای درحال‌توسعه بوده و کارشناسان، توسعه گردشگری را به‌عنوان یکی از مؤثرترین راه‌های کاهش فقر در این کشورها پیشنهاد کرده‌اند. گردشگری مذهبی با توجه به ویژگی‌های خاص فرهنگی ایران می‌تواند به‌عنوان یکی از پرمخاطب‌ترین گونه‌های گردشگری در کشور در این زمینه موردتوجه قرار گیرد.
جهت دستیابی به توسعه پایدار، بهبود سطح معیشت و کاهش فقر در یک ناحیه به کمک گردشگری نیاز است تا مطالعات جامعی در این زمینه صورت پذیرد تا ابعاد گوناگون مسئله نمایان گردد. پژوهش حاضر نیز با هدف بررسی نقش گردشگری مذهبی بر کاهش میزان فقر در نواحی شهری با تمرکز بر منطقه ۲۰ تهران به بررسی تأثیرات گردشگری مذهبی بر چهار مؤلفه میزان درآمد، اشتغال، سرمایه‌گذاری و پویایی اقتصادی و مشارکت مردمی پرداخته است. روش پژوهش: حجم نمونه موردبررسی با نظر خبرگان و با استفاده از جدول مورگان ۳۱۷ نفر از فعالان اقتصادی، صاحبان مشاغل و ساکنین اطراف حرم عبدالعظیم حسنی (ع) به‌عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه‌ها میان آن‌ها توزیع گردید. نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش را می‌توان به دودسته تحلیل‌های توصیفی و استنباطی تقسیم‌بندی نمود. تحلیل‌های توصیفی داده‌ها بر پایه معیارهایی همچون میزان درآمد، هزینه‌های تفریح، متراژ مسکن، وضعیت مسکن، وضعیت مالکیت خودرو، وضعیت اشتغال، وضعیت تأهل، تعداد فرزندان، میزان تحصیلات و نظایر آن دلالت بر وجود فقر نسبی در این ناحیه دارد.
همچنین نتایج حاصل از تحلیل‌های استنباطی آزمون برابری میانگین و تحلیل همبستگی پیرسن برای داده‌ها نشان می‌دهد که کلیه مؤلفه‌های نام برده شده دارای تأثیر مثبت و معنی‌دار بوده و گردشگری مذهبی می‌تواند تأثیری معنی‌دار بر کاهش فقر در ناحیه موردبررسی داشته باشد. ازآنجاکه مطالعه گردشگری دانشی نوپا در کشور است و کمتر مطالعه‌ای می‌تواند ادعا آن را داشته باشد که تمامی جنبه‌های موضوع موردبررسی در یک پژوهش را پوشش می‌دهد. بنابراین حال پس از تأیید وجود رابطه میان سرمایه‌گذاری و پویایی‌های اقتصادی با گردشگری مذهبی پیشنهاد می‌گردد تا مطالعات مشابه با تمرکز بیشتر در زمینه‌هایی همچون مدل‌های سرمایه‌گذاری و روش‌های ارتقای اثربخشی سرمایه‌گذاری‌ها در اماکن مذهبی با هدف جذب گردشگر بیشتر به این مناطق صورت پذیرد.
- تقی‌زاده، اعظم. ۱۳۹۷٫ «نقش گردشگری مذهبی بر کاهش میزان فقر در نواحی شهری (مطالعه موردی: منطقه ۲۰ تهران، شهر ری)». استاد راهنما: منوچهر جهانیان. دانشگاه علم و فرهنگ تهران، دانشکده علوم گردشگری.