فقر و محرومیت یکی از مسائل مهمی است که ابعاد اقتصادی و اجتماعی گوناگونی را در بر میگیرد و همواره موردتوجه سیاستگذاران و دولتمردان بوده است. بازیگران این عرصه برای ایفای نقش به دو دسته سیاستگذاران و فقرا تفکیک میشوند. ازاینرو پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سیاستهای فقرزدایی و انگیزه فقرا در خروج از فقر، به بررسی دو عامل سیاست مددجویی بهعنوان یکی از سیاستهای فقرزدایی کمیته امداد امام خمینی (ره) بعد از انقلاب اسلامی و انگیزه فقرا، در خروج از فقر میپردازد.
پژوهش حاضر در نظر دارد تأثیر طرح مددجویی کمیته امداد امام خمینی (ره) در خروج از فقر بهعنوان یکی از سیاستهای امداد و انگیزه فقرا در خروج از فقر را موردسنجش قرار دهد. برای استخراج عوامل مؤثر در خروج از فقر، ابتدا با مصاحبه عمیق با فقرا و با حضور در جمع آنها، یک مصاحبه میدانی انجام شد و عوامل استخراج گردید، سپس پرسشنامه طراحی و در میدان موردمطالعه تکمیل گردید. برای رفع تورش پرسشنامه، پژوهشگر پرسشنامه را با مصاحبهی نیمه ساختاریافته تکمیل نموده است. جامعه آماری این پژوهش شامل افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) در دهستان سهر و فیروزان اصفهان به تعداد ۵۱۶ خانوار شامل ۹۶۲ نفر است که از آن ۱۱۵ نفر بهعنوان حجم نمونه از طریق نمونهگیری تصادفی انتخاب شده است. پس از جمعآوری دادهها، تجزیهوتحلیل آن با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. بهمنظور آزمون فرضیهها از مدل لاجیت استفاده شده است.
در این پژوهش متغیر سیاست کمیته امداد (طرح مددجویی) و انگیزه بهعنوان متغیر اصلی پژوهش و متغیرهای سطح تحصیلات، وضعیت سلامتی خانوار (وجود بیماری) و تعداد فرزندان بهعنوان متغیر کنترلی موردبررسی قرار گرفته است و نتایج حاصل از آن نشان میدهد که سیاست کمیته امداد (طرح مددجویی) نتوانسته احتمال خروج از فقر را افزایش دهد. درواقع تمرکز کمیته امداد بر طرحهای معیشتی و کمکهای فوری نتوانسته نقش مؤثری در خروج از فقر داشته باشد. همچنین افرادی که دارای انگیزه هستند احتمال خروج از فقر بیشتری دارند. با بالا بردن سطح تحصیلات احتمال خروج از فقر بیشتر میشود و همچنین وجود تعداد فرزندان بیشتر و بیمار صعبالعلاج در خانوارها نسبت به خانوارهای سالم احتمال خروج از فقر کاهش مییابد.
- ماندیزاده، مرجان. ۱۳۹۸٫ «نقش سیاستهای فقرزدایی و انگیزه فقرا در خروج از فقر: مطالعه موردی کمکهای کمیته امداد امام خمینی (ره) در دهستان سهر و فیروزان اصفهان». استاد راهنما: هادی امیری. دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم اداری و اقتصاد.